Siyâhî Derviş Mehmed`in Mecmau`l-Felekiyât`ı ve Kenz-i Maktûm-ı Hayâl-i Cihân`ı (İnceleme- çeviri yazı metin- dizin)

Abstract

İnsanlık tarihi boyunca bilinmezler çeşitli yollarla keşfedilmeye, gelecek ve görünmeyen âlem hakkında bilgi sahibi olunmaya çalışılmıştır. İnsanlar kendi geleceklerini öğrenerek kaderlerine hükmetmeye, devletler çıkarları uğruna hizmet etmeye çalışmıştır. Bu istekler doğrultusunda insanlar yüzyıllar boyunca çeşitli fal yöntemlerine başvurmuşlardır. Astroloji ise en yaygın fal yöntemlerinden biridir. Amasya Beyazıt İl Halk Kütüphanesinde 05 Ba 1883/2 arşiv numarası ile kayıtlı, astroloji eseri Kenz-i Maktûm-ı Hayâl-i Cihân ve Mecmau'l-Felekiyât tarafımızca çeviri yazıya aktarılmıştır. Tezimizde bu eserin şekil özellikleri, muhtevası ve dil hususiyetleri incelenmiştir. Muhteva incelemesinde; Ay menzilleri, âyetler, bölgeler, şehirler, ülkeler, burçlar, doğa olayları, esmâlar, harfler, hastalıklar, işaretler, madenler, melekler, minyatürler, mitoloji, mizaçlar, tabiatlar ve yıldızlar gibi eserde yer alan unsurlar tespit edilmiştir. Son bölümde, Kenz-i Maktûm-ı Hayâl-i Cihân ve Mecmau'l-Felekiyât'ta yer alan yıldız ve burç isimleri, eski Türk edebiyatı geleneğinde yer alan beyitlerden örneklerle desteklenmiştir. Seyyid Siyâhî Derviş Mehmed tarafından 19 Muharrem 1215'te yazılmış Kenz-i Maktûm-ı Hayâl-i Cihân ve Mecmau'l-Felekiyât, tarafımızca tez olarak hazırlanmış ve tezimiz ile bu astroloji eseri bilim dünyasına tanıtılmıştır.

Throughout the history of mankind, unknowns have been tried to be explored by various means, and it has been tried to learn obtain information about future and the invisible realm. People tried to dominate their destiny by learning their own future and states tried to serve for the sake of the own interests. Based on these requests, people have applied various methods of fortune for centuries. Astrology is one of the most common methods of fortune. Astrological work, Mecmau'l-Felekiyât and Kenz-i Maktûm-ı Hayâl-i Cihân, which was registered with the archive number 05 Ba 1883/2 in Amasya Beyazıt Public Library, has been translated by us. In this thesis, shape features, content and language characteristics of this work are examined. In the content analysis, ranges of the moon, verses, regions, cities, countries, horoscopes, natural events, attributes of god, letters, diseases, signs, mines, angels, miniatures, mythology, temperament, nature and stars were identified as elements in the work. In the last chapter, the names of stars and horoscopes in Mecmau'l-Felekiyât and Kenz-i Maktûm-ı Hayâl-i Cihân are supported by examples from the couplets in the classical Turkish literature tradition. Mecmau'l-Felekiyât and Kenz-i Maktûm-ı Hayal-i Cihân, written by Seyyid Siyahî Derviş Mehmed in 19 Muharram 1215, has been prepared as a thesis and this work of astrology has been introduced to the scientific world with our thesis.