Yerli halk-turist etkileşimi ve bir model önerisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, turizm sisteminin küresel tüketim kültürünü yayıcı araçlar içerisinde olduğu iddiasını ampirik olarak test etmektir. Bu kapsamda, küresel tüketim kültürüne kültürleşme (KTKK) alametlerini taşıyan küresel tüketim kültürüne kültürleşme modeli destinasyonlarda test edilmiştir. Bu kapsamda, küresel tüketim kültürüne kültürleşme alametlerinin yanı sıra bu kültürün yol açtığı düşünülen değer yargıları ve tüketim kalıplarının destinasyonlarda yerleşip yerleşmediği test edilmiştir. Bu amaçla, materyalizm, makyevalizm, dış görünüş endişesi ve kariyer endişesi eğilimleri ile birlikte fast food ve batı mutfağına ait ürünlerin tüketim sıklıklarının küresel tüketim kültürüne kültürleşme ile ilişkisi irdelenmiştir. Öte yandan, küresel tüketim kültürüne kültürleşmenin yerel kültüre ilişkin değer yargılarını etkileyip etkilemediği de araştırmanın amaçları içerisinde yer almaktadır. Bu bağlamda, KTKK'nın dindarlık ve etnik kültür ile gurur duyma eğilimleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın amaçlarını gerçekleştirmek üzere yürütülen veri toplama sürecinde araç olarak anket formundan yararlanılmıştır. Veri toplama süreci, araştırma evrenini oluşturan Bodrum, Marmaris ve Kuşadası destinasyonlarında bulunan yerli halkı kapsamıştır. Veri toplama süreci sonucunda 1191 katılımcıya ulaşılmış ve elde edilen anketler üzerinden araştırma modelinde yer alan hipotezler test edilmiştir. Hipotezlerin test edilmesinde kısmi en küçük kareler temelli yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Gerçekleştirilen testlerin sonucunda, destinasyonlarda uygulanan modelin gerekli güvenirlik ve geçerlik kriterlerini taşıdığı görülmüştür. Hipotez testlerinin sonucunda ise KTKK'nın materyalizm, makyevalizm, dış görünüş endişesi ve başarı endişesi eğilimlerini pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ancak, KTKK'nın en güçlü etkisi, fast food ve batı mutfağına ilişkin ürünlerin tüketim sıklıkları üzerinde görülmüştür. Öte yandan, KTKK'nın hem dindarlığı hem de etnik kimlik ile gurur duyma meylini negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Diğer taraftan, materyalizm'in başarı alt boyutunun makyevalizm, dış görünüş endişesi ve kariyer endişesi eğilimlerini pozitif yönde etkilediği görülmüştür. Materyalizmin mutluluk alt boyutunun ise makyevalizmi etkilemediği görülmüştür. Yine, başarı endişesinin makyevalizmi pozitif yönde etkilediği görülmüştür. Diğer taraftan, dindarlığın materyalizm (başarı ve mutluluk alt boyutları) ve makyevalizmi negatif yönde etkilediği, başarı endişesini ise herhangi bir şekilde etkilemediği görülmüştür. Dindarlıkta olduğu gibi etnik kimlik ile gurur duyma meylinin de materyalizmin başarı alt boyutunu negatif yönde etkilemesi araştırma sonucunda ulaşılan bir diğer husustur. Tüm bu bulgular göz önünde bulundurularak, araştırma sonucunda çeşitli çıkarsamalar ve önerilerde bulunulmuştur.

An empirical confirmation of whether tourism is one of means promulgating global consumer culture constitutes the main purpose of this research. In this context a model thought of resembling hallmarks for acculturation to global consumer culture (AGCC) was tested on three destinations. It was, therefore, possible to uncover if value and consumer-oriented results occur as a result of this kind of AGCC. Congruent with the aims of the research, materialism, machiavellianism, vanity (only achievement concern and physical concern subdimensions were concerned) at one hand and religiosity together with ethnocentrism on the other as value aspects as well as fast food and western cuisines as consumption aspects were tested by drawing on the regression tests via Smart PLS. Questionnaire forms were used to collect data in three different destinations (Bodrum, Kuşadası, Marmaris) and a sample involving 1191 participants was reached. Thereafter, hypothesis coming from extant literature into existence were tested by means of partial least squares structural equation modeling. As results revealed, it was detected that AGCC affects materialism, machiavellianism, achievement concern, physical concern, positively. Nevertheless, fast food and western cuisine consumption choice tendency were confirmed to have the largest R2 values constituting from AGCC hierarchical variable. On the other hand, AGCC was found to negatively affect both religiosity and ethnocentrism. The other findings of the research were reached as follows. Success subdimension of materialism was found to affect machiavellianism, physical concern and success concern while happiness subdimension of materialism has no effect on the machiavellianism as opposed to a positive effect of success concern on machiavellianism. As for religiosity, it was detected that this variable negatively affects both dimensions of materialism as well as machiavellianism as ethnocentrism negatively affect success subdimension likewise. In conclusion, various implications and suggestions were brought forward.