Türkiye`de tek parti ve koalisyon hükümetlerinin karşılaştırmalı analizi:1991-2011

Abstract

Siyaset ve bürokrasi kavramları, kamunun ortak ihtiyaçlarının karşılanmasıyla görevli olan devlet idaresinin iki önemli olgusudur. Bu kavramların ve kurumların birbiriyle iletişimi, etkileşimi ve ilişkisi, devletin alacağı şeklin nasıl olacağının en önemli belirleyicilerindendir. Demokratik toplumlarda siyaset, halkın seçimler yoluyla belirlediği temsilcileri ifade eder. İster merkezi idarede olsun isterse yerel yönetimlerde olsun, seçimler yoluyla halkın temsil edilmesi görevini üstlenen ve yine seçimler yoluyla halka hesap veren siyaset kurumu, demokrasilerin olmazsa olmazı konumundadır. Demokratik ilkeler çerçevesinde, siyaset devlet yönetiminde ne kadar etkili ve söz sahibiyse, o ülke o kadar demokratik kabul edilebilir. Yani devlet idaresince halkı doğrudan veya dolaylı ilgilendiren kararların alınması, uygulanması ve denetimi sürecinde siyaset kurumunun söz sahibi olması, halkın iradesinin yönetime o denli yansıdığını ifade eder. Bunun aksine bürokrasinin, ülkenin genel durumunun da etkisiyle, elindeki imkân ve ayrıcalıkları kullanarak devlet idaresinde siyasetten daha fazla söz sahibi ve etkili olması, halkın iradesinin daha az yönetime yansıdığından bahisle, demokratik değerler istikametinde istenmeyen bir durumdur. Dolayısıyla demokratik ülkeler açısından, bürokrasi ve siyaset arasındaki bu çatışma, mücadele ve etkileşim, ülkelerin demokratikliğini gösteren en önemli göstergelerden birisidir. Türkiye çok partili hayata geçtikten sonra demokratik değerler istikametinde şekil alma iradesi gösteren bir devlet olması hasebiyle, bürokrasi ve siyaset kurumları arasındaki ilişki önem arz etmektedir.Bu çalışmada koalisyon hükümetleri uygulamalarında ve tek partili hükümet uygulamalarındaki siyaset ve bürokrasi arasındaki ilişkinin seyri üzerinde durulacaktır. 1950'den günümüze kadarki bütün uygulamalar ele alınamayacağı için, 1991'den 2002 yılına kadar olan koalisyon hükümetleri dönemi ile 2002'den 2011 yılına kadar ki Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti) hükümetleri dönemleri üzerinde durulacaktır.

The concepts of politics and bureaucracy are two important facts of state administration, which is responsible for meeting the common needs of the public. The communication, interaction, and relationship between these concepts and institutions are among the most important determinants of the form the state will take. In democratic societies, politics refers to representatives determined by the people through elections. The political institution which takes the role of representation of the people through elections, whether in central administration or in local administrations and which also answers public through elections is the sine qua non of democracies. Within the framework of democratic principles, the more effective and influential the politics on statecraft, the more democratic it can be considered. In other words, the fact that the political institution has a voice in the process of taking, implementing and controlling the decisions that directly or indirectly affect the public by the state administration expresses that the will of the people is reflected in the administration. On the contrary, that the bureaucracy, with the influence of the general situation of the country, has more power and influence in the state administration than the politics by using the opportunities and privileges in its hands is an undesirable situation in the direction of democratic values, because the will of the people is reflected in less governance. Therefore, in terms of democratic countries, this conflict, struggle, and interaction between bureaucracy and politics are one of the most important indicators of the democrat city of countries. Because Turkey is a state that shows the will to take shape in the direction of democratic values after the transition to a multi-party system, the relationship between bureaucracy and political institutions is important. This study will focus on the course of the relationship between politics and bureaucracy in the implementation of coalition government practices and single-party government practices. Since all the practices from 1950 to the present cannot be addressed, the period of the coalition governments from 1991 to 2002 and the period of Justice and Development Party (AK Party) governments from 2002 to 2011 will be discussed.