Timirğeli Bülekov`un `Ruh Kuyaşı` romanındaki cümle bağlayıcıları

Abstract

Bu tezde, Başkurt Türkçesinde `Ruh Kuyaşı` isimli roman üzerinde cümle bağlayıcılarının yapı, fonksiyon ve bağlama şekillerine göre tespiti yapılmıştır. İlk olarak Türkiye Türkçesi ve Başkurt Türkçesi gramercilik anlayışında bu konuyla ilgili genel yaklaşımlar ele alınmıştır. Tezin inceleme kısmında tespit edilen bağlayıcıların metinde yer alan tüm örneklerine yer verilmiştir. Örnekler tablo hâlinde, Kiril harfli orijinal cümleler ve bu cümlelerin Türkiye Türkçesi karşılıkları ile verilmiştir. Bir sonraki bölümde tespit edilen cümle bağlayıcılarının yapı, fonksiyon ve bağlama şekillerine göre tasnifleri yer almıştır. İnceleme neticesinde, cümle bağlayıcılarının yapıları bakımından; 1. Tek kelime hâlinde olan, 2. Kelime grubu hâlinde olanlar, 3. Cümle hâlinde olanlar olmak üzere üç grup; bağlama şekillerine göre; 1. Başında bulunduğu cümleyi, önceki cümleye bağlayanlar, 2. Başında bulunduğu cümleyi, sonraki cümleye bağlayanlar, 3. İki cümleyi tekrar yoluyla birbirine bağlayanlar olmak üzere üç grup ve fonksiyonları bakımında ise yirmi beş grup tespit edilmiştir. Son bölümde ise romanın aktarması, orijinaliyle birlikte verilmiştir.

In this thesis, connective of sentence and their structure, function and binding forms are determined through Bashkir novel `Ruh Kuyaşı'' First, the both turkish and bashkir gramer system's general approach on this issue is discussed. Then the survey was given. In the survey part of the thesis, all the samples in which the conntectives detected have been passed are taken. Examples are in the form as a table, then, is given by the original sentences and Cyrillic letters Turkish counterparts of this sentence. In the next section, the classification of the sentence connectives determined according to their structure, function and binding forms are given. As a result of our analysis in this section, the structure of sentence connectives; 1. There are three groups: one word, 2. word group, and 3. sentence; according to the types of connectings; 1. There are three groups that connect the sentence to the former sentence, 2. those who connect the sentence to the next sentence, 3. those who connect the two sentences again and twenty-five groups are identified in terms of their functions. In the last chapter, the narration of the novel is given with the original.