XX. yüzyılın ikinci çeyreğinde Türkiye-Almanya ilişkileri (1923-1945)

Abstract

ÖZETTürkiye, yenik ayrıldığı Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra, istenilen düzeydeolmasa da, bir toparlanma sürecine girmiştir. Bu toparlanma sürecinde Türk-Almanilişkileri de siyasi ve ekonomik alanlarda gelişmeye başlamıştır. Ancak, Almanya'daAdolf Hitler liderliğinde Nasyonal Sosyalist Partisi'nin 1933 yılında iktidara gelmesive dolayısıyla başta komşularına yönelik olmak üzere yayılmacı bir politika izlemesisonucunda, Türk-Alman ilişkileri tehlikeye girmeye başlamıştır. Almanlarınyayılmacı tutumu karşısında Türk hükümeti, Türk-Alman ilişkilerini yeniden gözdengeçirmiş ve nihayet 1939'da Almanya'dan koparak, ngiltere ve Fransa ile ekonomikve siyasi ilişkiler geliştirmeye başlamıştır.kinci Dünya Savaşı'nın başlaması ile Türk hükümeti hangi tarafta yer alacağıkonusunda net bir tavır ortaya koyamamıştır. Ancak savaşın gidişatını yakındanizlemiş, savaşa fiilen girmeden, savaşın sonuna doğru galip ülkeler lehine taraf olmuşve Almanya'ya savaş ilan etmiştir. Türkiye'nin böylesi bir tavır içinde olmasınarağmen, Türk-Alman ilişkileri durmamış, aksine devam etmiştir. Bu çalışmada,kinci Dünya Savaşı sırasında ilginç gidişata sahne olan Türk-Alman ilişkileri birçokaçıdan incelenmiştir.ANAHTAR KEL MELER: Türk-Alman lişkileri, 1923-1945 Türkiye-Almanya lişkileri, Türk Dış Politikası, kinci Dünya Savaşı, Uluslar Arası lişkilerI

ABSTRACTTurkey, after leaving the First World War defeated, had entered a recoveryprocess, which was not enough to reach expected level. In this recovery process,Turkish-German relationship has started to grow in political and economical areas.However, because of expansionist policy of National Socialist Party with leading ofAdolf Hitler, in Germany of 1933, relationship between Turkey and Germany hasgone into danger, in reply to expansionist attitude of Germans, Government ofTurkey has gone over Turkish-Germany relationships again and finally in 1939 withcoming off Germany, Turkey has improved economical and political relationshipswith England and France.With starting of the Second Word War, Turkish Government cold not show acertain attitude about being which side of the war. On the other hand, TurkishGovernment has flow situation of war closely, with not entering the war actually, inthe end of the war took side in favor of victorious countries and declared war toGermany. In spite of Turkey?s this attitude Turkish-Germany relationships had notstopped and had continued at this study, Turkish-German relationships, which hasshown interesting affairs, has examined from many aspects.KEY WORDS: Turk-German relationship, 1923-1945 Turkey-Germanyrelationship, Turk foreign policity, Second World War, International relationshipII