Cumhuriyet devri tarih ders kitaplarında Rusya imgesi

Abstract

ÖZETTürkiye'de ders kitapları konusu son yıllarda tarihçilerin ve eğitim bilimlericamiasının araştırmalannda önemli ölçüde yer tutmaktadır. Tarih ders kitaplarınınhazırlanmasında, devletin ideolojik görüşü, toplumun sosyal ve kültürel yapısı veuluslar arası ilişkiler önemli rol oynamaktadır. Tarih ders kitaplarımızda Rusya ileilgili tarihsel olaylar aktarılırken saydığımız etkiler daha da ön plana çıkmaktadır.Cumhuriyetin ilk yıllarında tarih ders kitaplarında Rusya'nın ve Ruslarıntarihleri hakkında ayrıntılı bilgiler vardır. Rusların kurdukları yeni yönetim olanSovyet Rusya'ya dış ilişkilerde dostane atıflar bulmaktayız.Demokrat Parti Döneminde ise Sovyet Rusya ideolojik olarak karşıkutuptadır. Tek Parti dönemine göre Sovyet Rusya'ya atıflar sertleştirilmiştir. Budönemdeki tarih ders kitaplarında Rusların sömürgeci tarihlerine dikkat çekilmiştir.İki askeri darbe döneminde (1960- 1980) ise Sovyet Rusya'ya karşı ifadeleryine serttir. Bu dönemde Rusların sömürgeci hareketleri ile Türk topluluklarınaverdikleri maddi ve manevi zarara dikkat çekilmektedir.Sovyetlerin uluslar arası arenadan güçten düşmeye başladıktan 1980'liyıllarda Sovyet Rusya'nın ideolojisi hala Türkiye'de tehlikeli görülmektedir. Atatürkilke ve inkılâpları ise bu ideolojinin önünde duran en güçlü silah konumundadır.Sovyetler Birliği'nin 1991 yılında dağılmasından sonra Türkiye Cumhuriyetiuzun yıllardır Rusların hâkimiyetinde yaşayan ırkdaşlanyla yakın ilişki kurmak içinders kitaplarını da kullanmaya başlar. 1994 yılında çıkarılan bir kanunla tarih derskitaplarının arkasına bir Türk dünyası haritası eklenir. Rus hâkimiyetinden çıkanTürk topluluklarını tarihlerine daha fazla yer verilerek, Rusya'nın asırlardan beriTürk dünyasına zarar veren en büyük faktör olduğu vurgulanır.

ABSTRACTRecenty, the subjects of course boks have an important role in the stuyingarea of historians and education scientist.The ideology of the state, the cultural and social values and forms andinternational relations have an the history course book's. When telling the historicalevents dealing with Russia, the same point of views hava more importance.In the first years and at the begining of republic, there were a lot pfinformation in the course boks about Russian people and Russian history.There were a lot of friendly attiributions in the history text boks during thesingle party goverment.Soviet Rusya was in the opposing group during the goverment of democratparty. At the time of the Republic Population Party goverment in our country therelation ships between Russia and Turkey began to worse. In other words theattirubation about Russia began to be hardened. In this governing period theattiribution in the history course books were about calling attention to the history ofRussian colonialism.In 1960-1980, including the two military impact the expression about Russiawere also hard sitrict. During this time period the meterialistic and spiritual damagesderived from the Russian colonialist activities reflected. Turkish people in the Assiancontinent and our country this subject began to be more in the history text books tobe proud attention.In the years of 1980s, that Russian policies and political power began todecrease, the Soviet Russian ideology was stil dangerous.After coming to an and of Russia in 1992, we began to get into touch withTürks and Turkish socities living in the Asssian continent to be very for from ourcountry planned by Russia for not getting into touch with us. A map o Turkish worldwas added to the end of the history text books.II