Milli mücadele dönemi`nde kars milletvekilleri ve faaliyetleri

Abstract

1877-1878 Osmanlı Rus Savası Kars için bir dönüm noktası oldu. Savasınardından `Kırk Yıllık Kara Günler` olarak tabir edilen dönem basladı. `Kırk YıllıkKara Günler` 3 Mart 1918 Brest Litovsk Barıs Antlasmasına kadar sürdü. Bu dönemiçerisinde Türk halkı her türlü sıkıntıya gögüs gerdi.Brest Litovsk Antlasması'nın ardından yapılan I. Dogu Harekâtıyla elimizegeçen Elviye-i Selâse Mondros Ateskesi'nin 11. Maddesine binaen tekrar elimizdençıktı. II. Dogu harekâtı sonunda imzalanan Gümrü, Moskova Kars Antlasmaları'ylaDogu sınırımız kesinlik kazandı.12 Ocak 1920'de açılan Son Osmanlı Mebusan Meclisi 16 Mart 1920'dengilizler tarafından kapatıldı. Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin dagılmasınınardından milli iradeyi kuvvetlendirmek amacıyla 23 Nisan 1920'de TBMM açıldı. I.Dönem TBMM'ye Kars'tan 3 vekil seçildi. 1921'de meclise giren Ali Rıza Ataman,Fahrettin Erdogan, Cavit Erdel, Milli mücadelenin askeri safhasında isgal güçlerinekarsı büyük bir mücadele örnegi sergilediler. TBMM'de yaptıkları konusmalarla daElviye-i Selâse'nin sıkıntılı yönlerini dile getirerek çözüm yolları aradılar.

The war between the Ottoman Empire and Russia in 1877-1878 was turningpoint for the Kars. The period called `Forty-year-black-day` began just after thatwar. This period lasted till the treaty having been signed on 3rd. March 1918 wichwas called Brest Litovsk. Turkish people confranted a great deal of troubles in thisperiod.We lost `Elviye-i Selâse`, which we had conguered in the first east operationconducted after the treaty `Brest Litovsk`, because of the 11th section of the MondrosArmistice the border in the east became definite with the treaties Kars, Moscowwhich were signed after the second east operation.The Assebbly of Ottoman's deputies, which had been founded in 1920, wasdissolved by the Britain Army. After the dissolvation of it, the Turkish GrandNational Assembly was founded to strenghten the national struggle.Three deputies were elected to the Turkish Grand National Assembly fromKars. The deputies, Ali Rıza Ataman, Fahrettin Erdogan and Cavit Erdel struggledagainst the capturing troops in the military phase of the national stryggle. Theyexpressed the problems of `Elviye-i Selâse` and looked for the solutions for them inthe speeches which they made in the Assembly.