Türkiye`de yaşayan Boşnakların halk müziği ve oyunlarının halkbilimi açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Bosna Hersek'te yaşayan halk müziği ve oyunları esas alınarak, çeşitli sebeplerle Türkiye topraklarına yerleşen göçmenler üzerinde yapılan alan araştırmasından elde edilen halk müziği ve oyunları örneklerindeki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla, özellikle 2018 yılında yapılan saha çalışmasında elde edinilen veriler esas alınmıştır. Saha çalışmaları, Bursa: İnegöl (Tuzla Köyü, Turanköy, Esenköy) ve Ankara (Fevziye Köyü) bölgelerini kapsamaktadır. Alan araştırması sırasında en çok derlenen şarkılar 'Sevdalinkalardır'. Araştırma sonucunda Boşnak halk şarkısı türlerinden Ninni, Mani, İlahi, Epik Şarkıların yoğun olarak yaşadığı gözlenmiştir. Halk danslarından ise Türk Halk danslarından `Halay`a benzeyen ve Türkçe'ye `Çember Halayı` olarak çevirebileceğimiz oyun ile `Boşnak Oyunu` (Bosansko Kolo), Titreyiş Halayı gibi oyunlar Türkiye'deki Boşnakların özel günlerinde mutlaka oynanan oyunlardandır. Saha çalışmalarında Türkiye'ye taşınan müzik ve dans kültürünün 1970'li yıllara kadar olduğu gibi sürdürüldüğü ve bu yıllardan sonra Türk müzik ve folkloru etkisinde kalarak değişmeler gösterdiği gözlenmiştir. Türkiye'de yaşayan Boşnaklar, yaşadıkları yerlerin kültürlerinden etkilenmekle birlikte, kendi müzik ve dans kültürlerini yaşatmaktadırlar. Özellikle halk danslarında dikkat çekici hususlardan biri, burada Boşnakça müzik üretiminin devam etmiş olmasıdır. Türkiye'de yaşayan Boşnak toplumunun görenekleri ve gelenekleri söz konusu olduğunda, bunların bazılarının korunduğu, bazılarının ise unutulduğu söylenebilir. Zaman geçtikçe, Boşnak halkı da Türkiye'deki Türk kültürünü benimsemiştir. Sonuç olarak, bu araştırmanın hareket noktasını oluşturan halk müziği geleneği de uzun yıllık bu dönem içerisinde değişmiş, güncellenmiş ve bazı bölgelerde ise unutulmuştur.

This study aims to identify similarities and differences of folk music and dances in Bosnia and Herzegovina based on folk music and dances in the samples found in field research carried out between immigrants who settled the territory of Turkey because of various reasons. For this purpose, as basis, especially was taken the data obtained in the field study conducted in 2018. Field studies include Bursa: İnegöl (Tuzla Village, Turanköy, Esenköy) and Ankara (Fevziye Village) regions. The most compiled songs during the field research are `Sevdalinka`. As a result of the research, it was observed that Lullaby, Mani, Divine and Epic Songs, which are Bosniak folk songs, live intensively. Between the folk dances there is dance `Bosniak Folk Dance` (Bosansko kolo) that can be translated as a `Circles Dance` and Shudderings dance is common among the dances played on special days of Bosniaks in Turkey which are similar to Turkish folk dances. In field research, it was observed that music and dance culture moved to Turkey was maintained as it was until the 1970s and then change under the effect of Turkish music and folklore dances. Although influenced by the culture of the places they live, Bosnians living in Turkey are experienced their own music and dance culture. One of the noteworthy issues especially in folk dances is that Bosnian music production continued here. When it comes to the customs and traditions of Bosniak community living in Turkey, it can be said that some of them are preserved and some are forgotten. As time passes, Bosniaks in Turkey adopted Turkish culture. As a result of this study, the tradition of folk music, which constitutes the starting point of this research, has been changed, updated and forgotten in some regions during this long period of time.