11 numarali Ayntab Şer`iyye sicilinin transkriptsiyonu ve değerlendirilmesi (h.1017/m.1608.1609)

Abstract

Hicri 1017 (Miladi 1608-1609) tarihli 11 numaralı Ayntab Şer'iyye Sicilinin 01?179 sayfaları içerisinde bulunan mahkeme kayıtlarının transkriptsiyonu ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu mahkeme kayıtlarının da yardımı ile amaç Ayntab'ın sosyal, ekonomik ve kültürel yapısı ile ilgili var olan bilgilere katkıda bulunmaktır.Şer'iyye sicilindeki davalarda imam ataması, mütevelli tayini, miras, boşanma, alacak-verecek, vakfiye, nafaka, vekâlet, vasi tayini, satış, borç, icar, hırsızlık, Canpolatoğlu isyanı ile ilgili bilgiler yer almaktadır.Osmanlı Devletindeki şer'i mahkemelerde Müslüman ve Gayr-ı Müslim ayrımı yapılmamıştır. Gayrimüslimlere her zaman mahkemeler açık olmuştur. Osmanlı Devletinde kadılar medreselerde yetişir ve ilmiye sınıfına mensuptular. Atandıkları yerlerde hukuki, adli, idari, belediye ve sosyal işlerde söz sahibi idiler. 19. yy.dan itibaren başlayan batılılaşma ve Tanzimat dönemindeki yenilikler sonucu, kadıların görevleri değişmiş ve bu görevlerin çoğu kısıtlanmıştır. Kadılar daha çok evlilik, boşanma, miras ve benzeri davalara bakmaktaydılar.Anahtar kelimeler: Ayntab, şer'iyye sicili, boşanma, borç, Canpolatoğlu isyanı, vakıf.

The court registration?s transcription and evaluation in 11 numbered Ayntab İslamic justic register Hicri 1017(Miladi 1608-1609) have been issued. With these court registrations aim is to obtain to Ayntab?s social economic and cultural details.The Şerriyye registration formed imam designation, trustee designation, inheritance, divorce, money owingdebt, deed of trust, subsistence, executor designation sale, debt, rent, fobbery, Canpolatoğlu rebellion informations.In Ottommon Goverment that there hadn?t been any seperation between muslim and non muslim. The courts always be opened to non-muslims. In Ottommon Goverment the cadi frow in maslem theogical school and a member of moderation class. The cadi mention about low, judicial, administrative, municipality and social workings the places they attended. With the reforms about westernization and political reforms in XIX. century the jobs of cadi changed and most of them shortened.The cadi hear the cases to marriage, divorce inheritance and same cases.Key Words: Ayntab, İslamic Justic registor, divorce, debt, Canpolatoğlu rebellion, foundation