Göç mutfağı: Konya`daki Suriyeli göçmenlerin mutfak kültürü

Abstract

2011 yılının Mart ayında başlayan Suriye Krizi'nden en çok etkilenen ülkelerden biri olan Türkiye, Suriyeli göçmenler için uyguladığı açık kapı politikası ile milyonlarca göçmenin yeni yerleşim yeri hâline gelmiştir. Geçici Koruma Yönetmeliği çerçevesinde kayıtlı Suriyeli göçmen sayıları incelendiğinde Konya ilk on şehir arasında yer almaktadır. Göç süreci ve sonrası, uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi, kamu yönetimi, tıp bilimleri, sosyal hizmetler, psikoloji, eğitim bilimleri ve sosyoloji gibi birçok disiplin tarafından farklı başlıklarda incelenmektedir. Bununla birlikte kültürel etkileşim süreçleri bağlamında yapılan çalışmaların daha az olduğu göze çarpmaktadır. Bu çalışmanın amacı, komşuluk ilişkisi olmayan şehirlerden biri olan Konya'da yaşayan Suriyeli göçmenlerin ve yerel halkın mutfak kültürü bağlamında kültürel etkileşim süreçlerini mekân, bellek ve aktarım süreçleri açısından irdelemektir. Nitel araştırma yöntem ve teknikleri ile gerçekleştirilen alan araştırmasında, kaynak kişilere kartopu örnekleme yöntemi aracılığıyla ulaşılmıştır. Yüz yüze derinlemesine mülakat ve odak grup görüşmesi tekniğinde yarı yapılandırılmış açık uçlu sorular uygulanmıştır. Damak tadı değişim noktasında tutucu bir duruş sergilemekle birlikte geleneksel mutfak, kültürel etkileşim alanlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle mutfak kültürü, iletişim bağlamında ele alındığında etkileşim ve uyum süreçlerinde karşılıklı olarak hem araç hem de amaç olarak değerlendirilebilmektedir. Alan araştırması sürecinde iletişim ortamı sağlayan günlük ilişkiler ile iki kültür arasındaki ortaklıkların ve farklılıkların tespit edilmesinin yanında kültürleşen ve etkileşime kapalı tatların olduğu anlaşılmıştır. Özellikle Suriyeli göçmenler için mutfak kültürünün tüketim bağlamında kültürleşme sürecine tâbi olduğu tespit edilmiş olup geleneksel tatlar ile kurulan bağın devam ettirildiği görülmüştür. Konya halkının ise kültürel bellekte bulunan tatlar ile kurduğu bağı devam ettirmede tutucu bir duruş sergilediğini ve çoğunlukla yeni tatlara kendini kapattığı tespit edilmiştir.

Turkey, one of the most effected countries from the Syrian Crisis emerged in March 2011, has become a new settlement for millions of immigrants with the open door policy applied for Syrian immigrants. When the Syrian immigrant toll registered within the frame of Temporary Protection Regulations is investigated, Konya takes place in the first ten cities. Immıgration period and subsequent have been studied in various titles by several disciplines such as international relationships, political sciences, public administration, medical sciences, social services, psychology, educational sciences and sociology. However, it stands out that the studies made within the context of acculturation processes are lesser. The purpose of this study is to examine acculturation processes of Syrian immigrants who live in Konya, one the cities that have no neighborhood relation, and local community within the context of cuisine culture with regards to place, memory and transfer processes. In the field study executed with qualitative research method and techniques, source persons were reached through snowball sampling method. Semi-structured open-ended questions were asked in face to face thorough interview and focus group discussion technique.We come across with traditional cuisine as one of the acculturation areas besides its conservative stand at the change-point in taste. Therefore, cuisine culture can be evaluated both as device and purpose mutually in interaction and adaptation processes when approached within the context of communication. It was understood in the field study that there has been tastes acculturated and close to interaction, besides the detection of similarities and differences between two cultures with the casual relationships providing communication environment. It was detected especially for Syrian immigrants that cuisine culture is subject to acculturation process within the context of consumption and it was observed that the bond established with traditional tastes is ongoing. And for Konya folk, it was detected that they stand a conservative posture in maintaining the bond established with the tastes in the cultural memory and that they generally stood away from new tastes.