Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçelerindeki Arapça-Farsça kelimelerin ses değişimleri (Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması)

Abstract

Kıpçak grubunun kuzey, kuzeybatı kanadını teşkil eden Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçeleri ile Oğuz grubunun batı kanadını teşkil eden Türkiye Türkçesinde çok sayıda Arapça-Farsça kelime bulunmaktadır. Tezimizin konusu Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçelerindeki Arapça-Farsça kelimelerin asıl şekillerinin traskripsiyonlu olarak verilmesi daha sonra ait olduğu dillerdeki orijinal şekillerinin verilmesi ve bu kelimelerde meydana gelen fonetik değişikliklerin belirlenerek Türkiye Türkçesindeki şekilleri ile karşılaştırılmasıdır. Böylece Kıpçak grubu içindeki yabancı kelimelerin (Arapça-Farsça) ses hadiselerini incelemek ve Türkiye Türkçesi ile benzer ve ayrı özelliklerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bunu için Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçelerine ait sözlüklerdeki Arapça-Farsça kelimeler taranarak fişlenmiş ve bu kelimeler Türkiye Türkçesindeki şekilleri ile mukayese edilerek aradaki ses değişmeleri tespit edilmiştir. Sonuçta Arapça-Farsça kelimelerin hem Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçelerinde hem de Türkiye Türkçelerinde bu lehçelerin ses yapısına uygun bir gelişim gösterdiği görülmektedir. Bu üç lehçe ile Türkiye Türkçesinde kullanılan Arapça-Farsça kelimeler karşılaştırıldığında fonetik açıdan büyük ve önemli ayrılıklar bulunmadığı, aradaki farklılıkların sadece küçük birtakım ses değişikliklerinden öteye geçmediği görülmektedir. Geçmişteki tarihi sürece, siyasi yönlendirmelere rağmen Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçeleri ile Türkiye Türkçesi ortak bir Türkçenin özelliklerini yansıtmaktadırlar.

There many Arabian and Persian words in the Turkey Turkish, which forms the west braneh of the Oguz group together with Kazak, Kirgiz and Tatar Turkish languages the topic of our thesis is to reflect the original forms of Arabian and Persian borrowing words in the Kazak, Kirgiz and Tatar Turkish, then to fix their phonetic changes of saunds and so to compare with Turkey Turkish these changes. Our aim is consisted of the following: to investigate the phonetical changes of foreign borrowing words (Arabian and Persian) and to explain the common characteristic features of these words in the Turkey Turkish. In order to this investigation we followed all foreign words in the Kazak, Kirgiz and Tatar Turkish dictionaries and we had fixed all phonetic changes and compared with Turkey Turkısh. As a result we found that all Arabian and Persian borrowing words in the Kazak, Kirgiz, Tatar and Turkey Turkish were exposed to phonetic changes. Above mentioned three dialects and Turkey Turkısh had the same phonetic system and there is some difference between them, which has not a great mean. In spite of historical and political influences Kazak, Kirgiz, Tatar and Turkey Turkish are reflected the common features of the Turkish Language.