Yakup Kadri Karaosmanoğlu`nun `Yaban` adlı romanının metindilbilimsel çözümlemesi

Abstract

1889 Kahire doğumlu olan Yakup Kadri Karaosmanoğlu, yaşadığı dönem içinde farklı edebi topluluklara katılmıştır. 1908 Meşrutiyetinden önce Mısır'dan İstanbul'a gelen Karaosmanoğlu 1909 yılında Resimli Kitap'ta, Nirvana adlı tek perdelik piyesini yayınlar. Daha sonra bir müddet Servet-i Fünun Mecmuası'nda yazan Yakup Kadri, edebiyat dünyasına Fecr-i Âtî ile girer. 1909 yılında kurulan bu edebi topluluğun sözcüsü olan Yakup Kadri Servet-i Fünun'un karşısında olur. Fecr-i Ati'nin önde gelen tenkitçilerinden biri olan Yakup Kadri, Yeni Lisan Hareketi'nin de karşısında yer alır.Mondros Mütarekesi'nden sonra Milli Mücadeleye katılmak isteyen Yakup Kadri, Atatürk'ün tavsiyelerinde uyarak İstanbul'da hareketi yazılarıyla desteklemeye karar verir. Bu dönemde Milli Mücadele'nin ruhunu yansıtan hikâyeler de yazmaya başlar. Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun hikâyeciliği Fransız hikâye yazarı Guy de Maupassant'ı tanımasıyla başlar. Yakup Kadri'nin ikinci dönem hikâyelerinde, kendi ?ben?i dışına çıkarak, Türk toplumunun yaşadığı siyasi ve sosyal hadiseleri edebi türün imkânları dâhilinde dikkatlere sunma gayretindedir.Yakup Kadri roman yazmaya 1920'de başlar. Artık o ferdi bunalımlardan çok, toplum meselelerine yönelmiş birisidir. Bütün dikkatini Türk insanı üzerinde yoğunlaştırmıştır. Bu insanın meseleleri ve haldeki görünüşü onun romanının konumu olur. Yakup Kadri'nin romanlarında Batı medeniyeti ile karşılaşan insanımız ve cemiyetimizin değişme çizgisini takip edebilmek mümkündür.Karaosmanoğlu Yaban romanını 1932 yılında yazmıştır. Dilde sadeleşmeyi savunan yazar, yabancı dillerin etkisinde kalarak yazmış olduğu eserlerini de zamanla sadeleştirir. Üslubu çok kuvvetli olan Yakup Kadri'nin eserleri birçok araştırmacı tarafından incelenmiştir. Bu çalışmada yazarın savaş zamanında aydın-köylü çatışmasını işlediği Yaban romanının metindilbilimsel çözümlemesi yapılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Yakup Kadri Karaosmanoğlu, dil, metindilbilim, Yaban.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu was born in 1889 in Cairo. He joined some different literary community. In 1908, before constitutional government, he come from Egypt to Istanbul and published a single scene play, ?Nirvana? in ?Resimli Kitap? after than he wrote in ?Servet-i Funun Mecmuası? in a short time, but he ıntroduced with literature world with ?Fecr-i Ati?.After Armistice of Moudros, Yakup Kadri Karaosmanoğlu joined Turkish War Of Independence and he supported Turkish Independence Struggle with his articles according to Atatürk?s instructions. He wrote about national independence ıdea, during the War For Turkish National Independence.In fact, Yakup Kadri Karaosmanoğlu started to write as a novelist in 1920?s. In his novels, it is possible to see, social and cultural changing in Turkish Society because in this period his novels included problems of Turkish society.Yakup Kadri Karaosmanoğlu wrote the best known novel ?Yaban? in 1932. In the early time of his life of writers, he defended to simplicity in Turkish Language.Researcher to sign that Yakup Kadri used very strong writing style in his written work. In this reason, a lot of studies are being done about his novels by the researchers. In this study, a linguistic analysis was done about ?Yaban? which included the conflict between intellectuals and villagers.KEY WORDS: Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban, Linguistic, Textology