İş hukukunda işyeri iç yönetmelikleri

Abstract

Sanayi Devriminin bir sonucu olan sanayileşme ile hukuki ilişkiler, genel işlem koşulları ile düzenlenmeye başlamış, böylelikle sözleşmeler tek bir tip haline getirilerek zaman kaybı en aza indirgenerek pratiklik sağlanmıştır. Bu durum iş hukukuna da etki etmiş olup, genel işlem koşullarının iş hukukundaki yansıması olarak kabul edilen genel iş koşulları ortaya çıkmıştır. Bu sayede, çalışma koşullarının yeknesaklaştırılması ve sözleşme müzakereleri sebebiyle oluşabilecek zaman kaybının önlenmesi hedeflenmiştir. Genel iş koşulları kapsamında değerlendirilen işyeri iç yönetmelikleri ise işbu çalışmamızın ana konusu olup, işverenlerin işyerinde uyguladığı, önceden ve tek taraflı olarak hazırladığı, genel ve yeknesak kurallar bütününü ifade etmektedir. Genel iş koşulu niteliğindeki işyeri iç yönetmelikleri iş hukuku mevzuatında düzenlenmemiş olup, yapısı ve niteliği gereği genel işlem koşulları ile benzerlik gösterdiğinden bu koşulların yorumlanmasında TBK. m. 20 vd. hükümlerine başvurulmaktadır. Çalışmamız üç ana bölüme ayrılmış olup, ilk bölümde genel iş koşulu niteliğindeki işyeri iç yönetmeliği kavramı açıklanarak hukuki niteliği belirlenmiştir. İkinci bölümde, genel iş koşulu niteliğindeki işyeri iç yönetmeliklerinin yürürlüğe girme koşulları (yürürlük denetimi), iç yönetmelik hükümlerinin yorumlanması (yorum denetimi) ve hükümlerin içerik denetimi açıklanmıştır. Üçüncü bölümde ise, genel iş koşulu niteliğindeki işyeri iç yönetmeliklerinin değiştirilmesi ve yürürlükten kaldırılması konusu ele alınmış, bu kapsamda değişiklik kayıtlarının iş hukukunda geçerli olup olmadığı hususu tartışılmıştır.

Legal relationships started to be regulated as standardized terms of contract due to industrialization resulted from Industrial Revolution, thus it became more practical by means of standardizing the contracts and accordingly minimizing loss of time. This circumstance also effected labor law, accordingly, general labor terms, which are deemed as reflection of standardized terms of contract in labor law, were constituted. The aim has been to standardize working conditions and reduce potential loss of time due to negotiations of contract. Workplace internal regulations within the scope of general labor terms is the main topic of this study and defined as the body of general and uniform rules which employers drafted unilaterally beforehand and implement within the working place. Workplace internal regulations having the characteristics of general labor terms are not legislated within labor law, therefore, article 20 and the rest of Turkish Code of Obligations are applied to such regulations because of their similarity to standardized terms of contract in terms of structure and nature. Our study has three main parts, in first of which the term workplace internal regulation having the characteristics of general labor terms and its legal nature are stated. In the second part, the conditions of entry into force of workplace internal regulations having the characteristics of general labor terms (enforcement control), construing the provisions of internal regulations (construing control) and content control are represented. In the third part, amending and abolishing the workplace internal regulations having the characteristics of general labor terms is handled, in this context, it has been discussed as to whether the amendment clauses are valid in labor law.