An ATN grammar for Turkish

Abstract

ÖZET TÜRKÇE İÇİN BİR ATN GRAMERİ Coşkun Demir Bilgisayar ve Enformatik Mühendisliği, Yüksek Lisans Danışman: Dr. Kemal Of lazer Temmuz, 1993 Sözdizimsel dil çözümlemesi herhangi bir doğal dil işleme sistemindeki önemli aşamalardan biridir. Genişletilmiş geçiş ağları (ATNs) doğal dil çözümlemesi için kullanılan ilk ve en yaygın örneklerden biridir. ATNs bir Turing makinasının üretici gücüne sahiptir ve 1970 yılında Woods tarafından kullanılıp tanıtılmıştır. Bu tez Türkçe'nin basit ve girişik cümleleri kapsayan bir altkümesi için bir ATN grameri geliştirilmesi çalışmalarımızı sunmaktadaır. Gramerimizde beş tane ağ vardır: kapsamımızın içine giren cümle yapılarını kapsayan cümle (S) ağı, isim öbeği (NP) ağı, belirteç öbeği (ADVP) ağı ve son olarak girişik cümlelerin halledilmesi için tümcecik (CLAUSE) ve ulaç (GERUND) ağları. Sonuç olarak da yüksek sayıda Türkçe cümle çözümleme sonuçları sunulmaktadır. Anahtar Sözcükler: Doğal dil işleme, dilbilgisi, çözümleme, ATNs, Türkçe. iv

ABSTRACT AN ATN GRAMMAR FOR TURKISH Coşkun Demir M.S. in Computer Engineering and Information Science Advisor: Asst. Prof. Dr. Kemal Of lazer July, 1993 Syntactic parsing is an important step in any natural language processing system. Augmented Transition Networks (ATNs) are procedural mechanisms which have been one of the earliest and most common paradigms for parsing natural language. ATNs have the generative power of a Turing machine and were first popularized by Woods in 1970. This thesis presents our efforts in developing an ATN grammar for a subset of Turkish including simple and complex sentences. There are five networks in our grammar: the sentence (S) network, which includes the sentence structures that falls in our scope, the noun phrase (NP) network, the adverbial phrase (ADVP) network and finally the clause (CLAUSE) and gerund (GERUND) networks for handling complex sentences. We present results from parsing a large number of Turkish sentences. Keywords: Natural Language Processing, Syntax, Parsing, Augmented Tran sition Networks, Turkish. m