Türkiye imalat sanayi endüstri-içi ticaret analizi: 1980-2007

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de imalat sanayi sektörünün 1980-2007 yılları arası endüstri-içi ticareti analiz edilmiştir. 1980-2007 dönemi için imalat sanayi ile birlikte ekonomideki tüm sektörlerin ISIC Rev.3 bir basamaklı ürün sınıflamasına göre endüstri-içi ticaret değerleri Grubel-Lloyd ve iki yönlü ticaret endeksleri ile hesaplanarak statik analiz yapılmış ve Brülhart'ın marjinal endüstri-içi ticareti belirlemeye yönelik A endeksi kullanılarak dinamik analizine yer verilmiştir.İmalat sanayinin diğer sektörler ile karşılaştırmalı endüstri-içi ticaret analizi yapıldıktan sonra, 1980-2007 dönemi imalat sanayi ISIC Rev.3 dört basamaklı ürün sınıflamasına göre iki yönlü ticaret endeksleri hesaplanarak, endüstri-içi ticaret ve endüstriler arası ticarete konu olan imalat sanayi alt sektörlerinin sayıları, endüstri-içi ticarete konu olan imalat sanayi alt sektörlerinin dikey ve yatay endüstri-içi ticaret ayrımında sayıları ve dikey endüstri-içi ticarete konu olan imalat sanayi alt sektörlerinin düşük ve yüksek kaliteli mal ayrımında sayıları yıllar itibariyle belirlenmiştir.Bu çalışmada yapılan analizler sonucunda, imalat sanayi sektöründe endüstri-içi ticaretin analize konu olan alt sektörlerinin dönem boyunca artış gösterdiği görülmüştür. Artan endüstri-içi ticaretin büyük bir bölümü dikey endüstri içi ticaret yönünde gerçekleşirken, dikey endüstri içi ticaretin ise çoğunlukla düşük kaliteli ürün grubundan oluştuğu ve imalat sanayi dış ticaretinde Türkiye'nin katma değeri düşük ürünlerde yoğunlaştığı sonucu elde edilmiştir.

In this study, intra-industry trade of manufacturing industry of Turkey in 1980-2007 period is analyzed. Besides manufacturing industry, intra-industry trade values of all industries in the economy are calculated statically using Grubel-Lloyd and two way trade indices according to ISIC Rev. 3 one digit product classification and are calculated dinamically using an index which was developed by Brülhart for measurement of marginal intra-industry trade.After comparatively analyse of intra-industry trade of manufacturing industry with other industries, two way trade indices of manufacturing industry are calculated according to ISIC Rev. 3 four digit product classification, and then number of subsectors in manufacturing industry subject to intra-industry trade and inter-industry trade, number of subsectors subject to vertical and horizanal intra-industry trade, number of subsectors subject to low and high vertical intra-industry trade are calculated.According to results of this study, number of subsectors of manufacturing industry subject to intra-industry trade are increased during the period analyzed. Besides, results show that increased intra-ındustry trade mostly consisted of vertical ıntra-ındustry trade, vertical intra-industry trade mostly consists of low quality product group and Turkey has been focused on low value added products in manufacturing industry.