Focusing for pronoun resalution in English discourse= an implementation

Abstract

ÖZET İNGİLİZCE' DE ZAMİRLERİN ÇÖZÜMÜ İÇİN ODAKLAMA: BİR GERÇEKLEŞTİRİM Ebru Ersan Bilgisayar ve Enformatik Mühendisliği, Yüksek Lisans Danışman: Doç. Dr. Varol Akman Temmuz 1994 Anafora çözümü doğal dil işlemenin en etkin araştırma alanlarından biridir. Bu çalışma, anaforanın bir çeşidi olan zamirlerin çözümü için bir araç olarak önerilen odaklamayı inceler. Odaklama, anafora gibi, bir konuşma fenomenidir. Candy Sidner odaklamayı 1979 MİT doktora tezinde biçimlendirmiş ve zamirleri de içeren belirli anaforamn çözümü için çeşitli algoritmalar yaratmıştır. Sidner, kuramını hesapsal bir çerçeve içinde sunmuş fakat genelde algoritmaların uygulamasını gerçekleştirmemiştir. Sidner'in odaklama ve zamir çözümü ile ilgili algoritmaları bu tezde gerçekleştirilmiştir. Bu gerçekleştirim, kuramın hem hesapsal hem de kavramsal açıdan daha iyi kavranmasını sağlar. Sonuç olarak ortaya çıkan program değişik konuşma parçaları üzerinde de nenmiş ve deneylerin değerlendirme ve çözümlemesi istatistiksel sonuçlarla birlikte sunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Anafora, Odaklama, Konuşma Çözümleme, Doğal Dil işleme. iv

ABSTRACT FOCUSING FOR PRONOUN RESOLUTION IN ENGLISH DISCOURSE: AN IMPLEMENTATION Ebru Ersan M.S. in Computer Engineering and Information Science Advisor: Assoc. Prof. Varol Akman July, 1994 Anaphora resolution is one of the most active research areas in natural lan guage processing. This study examines focusing as a tool for the resolution of pronouns which are a kind of anaphora. Focusing is a discourse phenomenon like anaphora. Candy Sidner formalized focusing in her 1979 MIT PhD thesis and devised several algorithms to resolve definite anaphora including pronouns. She presented her theory in a computational framework but did not generally implement the algorithms. Her algorithms related to focusing and pronoun resolution are implemented in this thesis. This implementation provides a bet ter comprehension of the theory both from a conceptual and a computational point of view. The resulting program is tested on different discourse segments, and evaluation and analysis of the experiments are presented together with the statistical results. Keywords: Anaphora, Focusing, Discourse Analysis, Natural Language Pro cessing. m