I. Dünya Savaşı`ndan Milli Mücadele`ye Artvin (1914 - 1921)

Abstract

Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Artvin İli I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele yıllarında Batum sancağına bağlıydı. 93 Harbinden sonra imzalanan Berlin antlaşmasıyla Savaş tazminatı olarak Rusya'ya bırakılan Artvin ili 40 yıl Rus işgali altında kara günler yaşmıştır. I. Dünya Savaşı sürerken 1917 de Rusya da Bolşevik İhtilâli gerçekleşmiş ve Rusya Brest Litovsk mütarekesiyle ile savaştan çekilmiştir. Daha sonra yapılan Brest Litovsk antlaşması hükümleri gereği halk oylaması yapılmış ve bu oylamada Artvin, halkın % 99 isteğiyle anavatana katılmıştır.Ancak anavatan katılma sevinci çok da uzun sürmemiştir. Çünkü Osmanlı Devleti I. Dünya savaşından yenik çıkmış ve imzaladığı Mondros Mütarekesi hükümleri gereği Artvin ve çevresi 17 Aralık 1918'de İngilizlerin, onların çekilmesiyle de Gürcülerin işgaline maruz kalmıştır. Bu işgaller sırasında Artvin halkı hem işgal güçleriyle hem de Onların silahlandırdığı Ermeni çeteleri karşısında bağımsızlıklarını ve hayatlarını korumak için kendi aralarında teşkilâtlanmışlardır.Anadolu'nun her yerinde itilâf devletlerine karşı büyük mücadeleler verilerek işgal kuvvetlerinin ülkemizden çıkarıldığı bu Millî Mücadele sırasında Artvin ve çevresinin yeniden kazanılması, 23 Nisan 1920'de Ankara'da Mustafa Kemal Atatürk'ün başkanlığında kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin askerî ve diplomatik başarılarının sonunda gerçekleşti. Kazım Karabekir Paşa emrindeki 15. Kolordu kuvvetlerinin, 30 Ekim 1920'de Kars'ı kurtarmasından sonra Artvin'in kurtuluşu meselesi, diplomasi yoluyla sağlanmaya çalışıldı. Bağımsız Türk devletinin temellerini atmaya çalışan TBMM hükümeti, 22 Şubat 1921'de Gürcistan Hükümeti'ne verdiği sert bir ültimatom ile Ardahan ve Artvin'in boşaltılmasını istemiş, aksi halde askerî harekâtta bulunacağını bildirilmişti. O sırada Rusya'nın Gürcistan'ı işgale kalkışması Rus ? Gürcü savaşını da başlatmıştı. Dolayısıyla bağımsızlığını yeni ilân etmiş olan Gürcistan Cumhuriyeti farklı bir cephede daha savaşacak durumda olmadığından Ankara hükümetinin notasına verdiği 23 Şubat 1921 tarihli cevapta Ardahan ile birlikte Şavşat, Ardanuç ve Artvin'in de terk edeceğini bildirdi. Böylelikle Artvin ve çevresi savaşsız bir şekilde kurtarılarak anavatana tekrar katıldı

Located in the eastern Black Sea region Artvin was linked to the flag of Batumi during the national struggle and the first world war.With the Berlin treaty, signed after the 93 war, Artvin and its districts were given to the Russia as war reparations and have lived unfortunate days 40 years later under occupation of Russia.With the outbreak of World War I and the entrance of Ottoman Empire to the war intense battles have been made with Russia in Artvin and its surrounding area.When it comes to the 1917 Bolshevik revolution in Russia occured and Russia withdrawn from the war with the Brest-Litovsk armistice .According to the decisions of Brest-Litovsk armistice a referandum was made and Artvin was attended to the native land with the %99 vote of the publicBut the joy of attendance to mainland did not last too long.Because the Ottoman Empire was defeated in the world war 1 and according to the decisions of Mondros armistice Artvin and its surrounding area was given to Britain in 17 December 1918 and after their withdrawal Artvin and its surrounding area was exposed to Georgian invasion.During this invasion people of Artvin was organized among themselves to protect their lives and their independency against occupation forces and the Armanian gangs which were provided with arms by the occupation forces.The regainign of Artvin and its surrounding area was actualized with the TBMM government?s military and diplomatic achievements which was founded in Ankara with the presidency of Mustafa Kemal Atatürk. Salvation of Artvin was tried to be secured by political ways after the rescue of Kars by 15th army corps under the command of Kazım Karabekir Pasha.Trying to lay the foundations of an independent Turkish Nation, TBMM government delivered a rough ultimatom to Georgian government in 22 February 1921 and requested them to evacuate Ardahan and Artvin and declared that otherwise they would made military operations .At that time the Russian invasion to Georgia started a war between Russia and Georgia. Georgian Republic which declared its independency recentle was not strong enough to battle in an other front therefore enounced that they would evacuate Şavşat, Ardanuç and Artvin together with Ardahan in the answer to Ankara government dated 23 February 1921.At this , offical forces which was departed from Hopa reached to Artvin in 6 March 1921 and took over the city.