Picturing Oscar Wilde in the Translations of `The Picture of Dorian Gray`.

Abstract

Dorian Gray'in Portresi (1890), Oscar Wilde'ın tek romanıdır ve yayımlandığı tarihten itibaren büyük ses getirmiştir. Roman Türkçeye 1938 yılından itibaren çevrilmeye başlanmıştır ve hâlâ da çevrilmeye devam etmektedir. Oscar Wilde'ın `Sanat, sanat içindir` yaklaşımının da doğal bir getirisi olarak romanda işaret ettiği tarihi, edebi, mitolojik ve sanatsal referanslar, okuyucu tarafından çözümlenip anlaşılmayı beklemektedir. Fakat çevirilere bakıldığında çevirmen, editör ve yayıncı gibi üçüncü bir tarafça uygulanan ve metni saran metin dışı unsurlar kitabın okuyucuya sunduğu okuma akışını etkilemektedir. Gérard Genette (1997), bir kitabın okuyucuyla buluşmasındaki eşiğin metin dışı unsurlar olduğunu ve bunların aslında kitabın seyrini değiştirdiğini vurgular. Bu noktada, çevirmen, editör ve yayıncıların metin dışı unsur kullanımındaki seçimleri Genette'nin metin dışı unsurlar çalışmasının ışığında incelenmiş ve elde edilen sonuçlar ışığında çeviri metinlerin yayıncılık stratejisi gereği uğradığı bazı manipülasyonlar gözlemlenmiştir. Bundan hareketle çalışma sonucunda, okuma deneyimini en çok etkileyen metin dışı unsurlar ortaya konmuştur. Buradan çıkan sonuçtan hareketle, Oscar Wilde'ın romanının çevirisinde üçüncü tarafın metin dışı unsur kullanımındaki etkisi değerlendirilmiştir.

The Picture of Dorian Gray (1890) is Oscar Wilde's only novel and has had a great repercussion since its publication. The novel has been translated into Turkish since 1938 and its translations are still published. The historical, literary, mythological and artistic references that Oscar Wilde points out in the novel as a natural outcome of the `Art for art's sake` approach waiting to be analysed and understood by the reader. However, when looking at the translations, non-textual elements surrounding the text, implemented by a third party such as translator, editor and publisher, affect the reading flow that the book offers to the reader. Gérard Genette (1997) emphasizes that the threshold for a book to meet its reader is non-textual elements, and these actually change the course of the book. At this point, the choices of translators, editors and publishers in the use of non-text elements have been analysed in the light of Genette's study of non-text elements and in the light of obtained results, some manipulations, which translated text ecountered, have been observed. As a result of the study, the non-textual elements that affect the reading experience the most are revealed. Based on the conclusion, the effect of the third party's on the use of non-textual elements in the translation of Oscar Wilde's novel has been evaluated.