2000 sonrası Avrupa sinemasında kültürel temsillerin yansımaları

Abstract

Kültür ve gündelik hayat sosyolojisi toplumun anlaşılması için önemlidir. Kültür, sinema ve toplum arasındaki etkileşimli süreç tarih boyunca ele alınan bir konu olmuştur. Sinema filmleri, kültür ve gündelik hayatla bağ kuran, kimi zaman onu dönüştüren, temsil eden veya eleştiren konumdadır. İçinden çıktığı kültürü yansıtan filmler bunu doğrudan ya da dolaylı olarak yapabilmektedir. Çalışmanın amacı uluslarüstü bir konumda olan ve ortak bir kültür inşa eden Avrupa'nın kültürü ve değerlerini filmlerde nasıl temsil ettiğidir. 2000 sonrası Avrupa sineması, yaratılmaya çalışılan Avrupa imajı ve politikaları doğrultusunda öne çıkmaktadır. Avrupa Birliği, kültür ve sanat politikalarıyla çeşitlilik içinde birlik yaratmaya çalışmış, ortak bir Avrupa kültürü inşa etmek için düzenlemeler yapmıştır. Avrupa kültürü, değerler ve kültürel göstergelerden oluşmaktadır. Çalışma kapsamında 2000 sonrası Avrupa sinemasından Dönüş/ Volver (2006), Muhteşem Güzellik/The Great Beauty (2013), Toni Erdmann (2016) ve Ben, Daniel Blake/ I, Daniel Blake (2016) filmleri örneklem olarak seçilmiştir. Bu filmler kültürel temsiller açısından sinema göstergebilimi yöntemiyle analiz edilmiştir ve film eleştirisinde sosyolojik yaklaşımla yöntem desteklenmiştir. Filmlerde mekân, dil, ritüel, gündelik hayat biçimi, müzik, yemek gibi kültürel göstergelere bakılmış, bu kültürel göstergelerin ulusal ve Avrupa Birliği değerleri bağlamında anlamları açıklanmıştır. Sinema göstergebilimi ile yapılan film analizleri sonucunda dört filmin hem ulusal kültürlerini yansıttığı hem de Avrupa kültürünü nasıl temsil ettiği tespit edilmiştir. Aynı zamanda filmlerin yeşeren yeni bir kültür inşa edebileceği görülmüştür. Filmlerde Avrupa kültürünün ortak özelliği Birlik politikaları çerçevesinde yapılması, farklı özelliği ise ulusal kültürleri barındırması olarak tanımlanabilir. Yönetmenler özgün film dilini yansıtırken kimi zaman gündelik hayata eleştiriler getirmiş kimi zaman da kültürü öne çıkarmıştır. Bunu yaparken Barthes'in göstergenin düz ve yan anlamları kavramları kültürel bağlamda kullanılmıştır. Sinema, kültürlerin tanıtılmasında, bireylerin zihninde kültürel ön kabuller yaratılmasında ve kimi zaman da toplumsal düzenin eleştirilmesinde bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Estetik bir iletişim ve sanat aracı olan sinema, kimi zaman kültür politikalarının devamlılığını sağlarken kimi zamanda kültür eleştirileri yaparak kuralları yıkmıştır.

Culture and the sociology of everyday life are important for the understanding of society. The interactive process between culture, cinema and society has been a subject in history. Movies are in a position that connects with culture and everyday life, sometimes transforms, represents or criticizes it. Films that reflect the culture they come from can do so directly or indirectly. The aim of the study is how Europe represents its culture and values in films, which are in a supranational position and build a common culture. Post-2000 European cinema stands out in line with the European image and policies sought to create. The European Union has tried to create unity in diversity with its culture and art policies and has made arrangements to build a common European culture. European culture consists of values and cultural indicators. As part of the study, the films Volver (2006), The Great Beauty (2013), Toni Erdmann (2016) and I, Daniel Blake (2016) from post-2000 European cinema were selected as samples. These films were analyzed with the method of cinema semiotics in terms of cultural representations, and the method was supported with sociological approach in film criticism. Cultural indicators such as place, language, ritual, everyday life, music, food were examined in the films and their meanings were explained in the context of national and European Union values. As a result of film analyses conducted with cinema semiotics, it was determined that these films both reflect their national culture and represent European culture. At the same time, it has been seen that films can build a burgeoning new culture. While the directors reflected the original language of the film, they sometimes brought criticism and sometimes emphasized the cultureIn doing so, Barthes's concepts of flat and side meanings of the indicator were used in cultural context. Cinema is a tool for promoting cultures, creating cultural pre-emptions in the minds of individuals, and sometimes criticizing social order. Cinema, which is an aesthetic communication and art tool, has sometimes broken the rules by making cultural criticisms while maintaining cultural policies.