Güç tutuşurluk bitim işlemlerinde kullanılan ürünlerin performans ve sinerjetik etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

Ev tekstilleri de dahil olmak üzere kullanılan doğal ve sentetik maddeler ile artan riskleri kaynağında önlemek için, yanabilen ürünlere güç tutuşurluk veya yanmazlık özelliği kazandırmak ya da bu özellikte malzemeler kullanmak; yangından kaçış için zaman kazanmak, zehirli gazları ve yüksek ısıyı azaltmak gibi hayati ve maddi olanaklar sağlayarak can ve mal kayıplarını azaltmada etkin rol oynamaktadır.Bu tezde, en çok tüketilen doğal lif olan pamuktan yapılan %100 pamuklu kumaş, yine dünyada en çok tüketilen sentetik lif olan poliesterden yapılan % 100 poliester kumaş ve bu iki lifin eşit oranda karışımı olan %50 poliester - %50 pamuk kumaşta; halojen içermeyen, fosfat ve azot bazlı güç tutuşurluk sağlayan maddelerle, emdirme yöntemine göre yapılan güç tutuşurluk bitim işlemlerinin etkileri incelenmiştir. Fosfor ve azot bazlı güç tutuşurluk maddelerinin yanma üzerine etkileri ve bu güç tutuşurluk maddelerinin yıkama dayanımları araştırılmıştır. Ayrıca polimerleşebilen sentetik maddeler ile güç tutuşurluk maddeleri arasında yapılan kombinasyonların güç tutuşurluk üzerine ve güç tutuşurluk maddelerinin yıkama dayanımları üzerine etkileri incelenmiştir.Kullanılan fosfor ve azot bazlı kimyasalların güç tutuşurluğu geliştirdiği ama yıkama dayanımlarının olmadığı, kombinasyon yapılan maddelerin güç tutuşurluğu olumsuz yönde etkilediği ve yıkama dayanımlarını geliştirmediği gözlemlenmiştir.

In order to control the increasing risks due to the use of naturel and synthetic materials including home textiles, flame-retardant and flame-proof materials are used to provide enough time to escape from fire, to decrease the toxic gases and high temperature and have a significant role in alleviating the vital and financial loss.In this thesis, effects of flame retardant finishing process with halogen-free, phosphate and nitrogen based flame retardants were investigated on 100% cotton fabric made up of cotton fiber, 100% polyester fabric made up of polyester fiber and the mixed fabric including the 50% equal mixture of both fibers by using padding method.In addition to the effects of phosphate and nitrogen based flame retardants on flammability properties, the washing resistance of these retardants were also studied. Further, effects of combinations of synthetic materials and flame retardants were also researched on retardancy and washing resistance properties of the chemicals.It is found that phosphate and nitrogen based chemicals were improved the flame retardancy properties. However, they did not show washing resistancy. It is also observed that combinations suppressed the flame retardancy effect of the chemicals and did not enhance washing resistance.