Türk dünyası atasözlerinde mitolojik izler

Abstract

Etkili bir anlatım yapabilmek için kullanılan dilin unsurlarından faydalanmak gerekmektedir. Bu unsurlardan biri de atasözleridir. İfadede sıkça başvurulan atasözleri barındırdığı anlam yoğunluğu ve oluşturduğu çağrışımlar bakımından anlatımda önemli roller üstlenmektedir. Atasözleri, insanlığın geçmişten günümüze gelen hayat macerasının unutulmuş veya bilinmeyen yönleri hakkında ipuçları saklamaktadır. Ortaya çıktıkları ve yaşadıkları kültürel yapının oluşum ve gelişim süreci hakkında son derece önemli bilgiler veren atasözleri kuşaktan kuşağa aktarılarak bugüne ulaşmıştır. Mitler ise evrenin yaratılışına ve ilk insanın hayata bakış açısına ışık tutan metinlerdir. Yaşamın içinde kısmen örtülü unsurlar halinde bize fark ettirmeden varlığını sürdüren mitler, kültürel yansımalarla farklı sahalarda görülmekle birlikte atasözlerinin arka planında da karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada Türkiye Türkçesine aktarılmış Türk dünyasına ait atasözleri mitolojik açıdan incelenerek Türk milletinin sosyal, kültürel, ekonomik alanda var olan kalıplaşmış düşünce yapısını, bilinç akışını ortaya çıkarmak ve daha yakından tanıtmak istenmiştir.Anahtar Kelimeler: Mitoloji, Mit, Atasözleri, Türk Dünyası

In order to make an effective expression, it is necessary to use the elements of the written and spoken language. One of these elements is proverbs. The proverbs frequently used in the expression play an important role in the narrative in terms of the intensity of the meaning and the connotations it creates. Proverbs keep clues about the forgotten or unknown aspects of humanity's adventure of life from past to present. The proverbs, which provide very important information about the formation and development process of the cultural structure in which they emerged and lived, have been transferred from generation to generation and reached today. Myths are texts that shed light on the creation of the universe and the first person's view of life. The myths that exist in small elements in daily life without making us realize, are not only seen in different fields with cultural reflections, but also appear against the background of proverbs. In this study, it was aimed to reveal the social, cultural and moral stereotyped mindset, and the flow of consciousness; and introduce it more closely by using the mythological elements in the proverbs of the world of Turkish Language.Key Words: Myth, Mythology, Proverb, Turkish World