Bazı mısır çeşitlerinin tarla koşullarında su kullanım etkinliklerinin belirlenmesi ve ilişkili fizyolojik parametrelerin incelenmesi

Abstract

Araştırma, 2014 yılında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'ne ait deneme alanlarında yürütülmüştür. 10 farklı at dişi hibrit mısır çeşidinde (Zea mays L.) tam ve kısıtlı sulama olmak üzere iki farklı sulama uygulamasının toplam dane verimi, toplam kuru ağırlık, bitki boyu, bin dane ağırlığı, transpirasyon ve evaporasyon miktarı, su kullanım etkinliği, kanopi sıcaklık depresyonu (KSD), SPAD değerleri ve prolin içeriklerine etkisi incelenmiştir. Kısıtlı sulama sonucu, ele alınan hibrit mısır çeşitlerinde dane veriminde düşük miktarda azalma tespit edilirken, SPAD değerinde düşüş, KSD ve prolin değerlerinde ise önemli bir değişiklik tespit edilmemiştir. XTH8406 hibrit mısır çeşidi, hem transpirasyona dayalı (SKETr), hem de sulama suyuna dayalı (SKEIr) su kullanım etkinliği değerleri açısından ön plana çıkmaktadır. Elde edilen sonuçlar, artan sulama uygulamasının, transpirasyona dayalı su ilişkilerinden çok, klorofil içeriğinde artışa neden olan farklı yapısal adaptasyon süreçlerinin önemli olduğunu göstermiştir. Su kullanım etkinliği daha yüksek bulunan XTH8406 çeşidinin, SPAD değerinin, diğer çeşitlere göre yüksek oluşu bu adaptasyon kabiliyetinin bir göstergesi olarak kabul edilebilir.

This study is conducted at experimental cites in Ege University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops in 2014. Two different irrigation treatments (well irrigated and deficit irrigated) and 10 different hybrid maize cultivars were performed on this experiment. Effects of different irrigation treatments to total grain yield, total dry weight, plant height, thousand grain weight, transpiration and evaporation, transpiration based water use efficiency (WUETr) and irrigation based water use efficiency (WUEIr), canopy temperature depression (CTD), SPAD values and proline contents were evaluated. Grain yield slightly decreased under deficit irrigation conditions while significant decrease is recorded in SPAD values. There was no remarkable changes in CTD and proline accumulation. Cv. XTH8406 has higher transpiration based WUETr and irrigation based WUEIr values than other cultivars. We may suggested that increase in chlorophyll content as a different structural adaptation processes with increase in water supply is more important comparison to transpiration based water relation of plants. Higher WUE and SPAD values of cv. XTH8406 could be attributed such adaptation ability of maize plants.