Sınıf öğretmenlerinin iş mutluluğunu etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

Öğretmenlik bir meslektir fakat kendi de dâhil olmak üzere bütün meslek gruplarındaki insanları yetiştiren temel bir meslektir. Kuşkusuz ki mutlu bir öğretmen, mutlu bir toplum yetiştirir. Bu bağlamda, sınıf öğretmenleri, öğrencilerin eğitim-öğretim hayatlarında özellikle okuma yazma eğitimi ile unutulmaz bir yere sahiptirler. Sınıf öğretmenlerinin iş mutluluğu, kendi yaşam doyumlarını ve öğrencilerinin akademik, sosyal başarılarını doğrudan etkilemektedir. Buna mukabil sınıf öğretmenlerinin iş mutluluğunu etkileyen unsurların incelenmesini amacıyla bu araştırma düzenlenmiştir. Nitel araştırma metoduna göre düzenlenen bu çalışmada fenomenolojik desen kullanılmıştır. Çalışma grubunu, amaçlı örnekleme metoduyla seçilen 12 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler, katılımcılardan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Öğretmenlere kendi doğal ortamlarında 7 açık uçlu soru ve ayrıca sonda sorular yöneltilmiştir. Toplanan veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Katılımcılar iş mutluluğunu `öğrencilerin yetiştiğini görmek, sevilen çalışma ortamı, öğretmen arkadaşlar, çocukları sevme, veliler, mesleği sevme, okul yöneticileri, sosyal ve ekonomik imkânlar, özlük hakları ve maddiyat, takım ruhu` kavramlarını kullanarak tanımlamışlardır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin iş mutluluğunu `meslek algısı, kişisel özellikler, sosyo-kültürel çevre` şeklinde kodlanan bireysel faktörlerin etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca iş mutlulukları üzerinde `eğitim sistemi, veliler, yönetim sistemi, öğrenciler, çalışma arkadaşları, okul yöneticileri, okul, gelişme ve yükselme olanakları, eğitim araç-gereçleri` olarak alt temalara ayrılan örgütsel faktörlerin de etkili olduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamında sınıf öğretmenlerinin mevcut sorunlarını çözmek ve iş mutluluklarını arttırmak amacıyla katılımcı önerilerine de yer verilmiştir. Bunlar `eğitimle ilgili destek hizmetleri ve tavsiyeleri, kişisel tavsiyeler, mesleki tavsiyeler, diğer tavsiyeler` şeklinde temalara ayrılarak sunulmuştur. Bu çalışma verilerin bizzat kaynağından elde edilmesi, mevcut sorunlara ışık tutması ve çözüm önerileri alınması bakımından önem arz etmektedir. Bu bakımdan ilgili araştırmada ulaşılan bulguların gelecekte yapılacak olan çalışmalara yol gösterici olabileceği düşünülmektedir.

Teaching is a profession, but it is a basic profession which educates the people in all professions including itself. Of course, a satisfied teacher raises a satisfied society. In this context, classroom teachers have an unforgettable place on students' educational lives especially thanks to literacy education. The happiness of classroom teachers direclty afftects their own life satisfactions and their students' academic, social success. So this resarch is organized in order to examine the factors affecting the job happiness of the classroom teachers. In this study which is organized according to qualitative research method, phenomenological design is used. 12 classroom teachers selected by purposeful sampling method, constitute the working group. The data have been obtained from the participants by using a semi-structured interview technique. 7 open-ended questions and also drilling questions have been adressed to the teachers in their natural environment. The obtained data have been analyzed by descriptive analysis method. Participants have described the job satisfaction as using these concepts `seeing the students' bringing up, loved working environment, teacher colleagues, loving children, parents, loving the job, school administrators, social and economic opportunities, personal rights and economy and team spirit`. As a result of the study, it is found that the individual factors coded as `professional perception, personal characteristics, socio-cultural environment` affect the job happiness of classroom teachers. In addition, organizational factors that are divided into sub-themes such as `education system, parents, administrative system, students, colleagues, school administrators, school, development and promotion opportunities, educational equipments` have been effective on their job happiness. Within the scope of the reseach, the suggestions of the participants related to solving the existing problems of the classroom teachers and increasing their job happiness have taken place. These are presented by dividing into themes such as `educational support services and recommendations, personal advice, professional advice, other advice`. This study is important in terms of obtaining the data from the source itself, shedding light on the existing problems and giving solution offers. In this respect, it is thought that the findings obtained in this study may be a guiding light for future studies.