Design and implementation of a computational lexicon for Turkish

Abstract

IV ÖZET TÜRKÇE İÇİN BİR HESAPSAL SÖZLÜĞÜN TASARIMI VE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ Abdullah Kurtuluş Yorulmaz Bilgisayar ve Enformatik Mühendisliği, Yüksek Lisans Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Kemal Oflazer Şubat, 1997 Bütün doğal dil işleme sistemleri (örneğin çözümleyiciler, üreticiler, metin işaretleyiciler) dildeki kelimeler hakkında, bir sözlüğe erişmeye ihtiyaç duyarlar. Bu tezde, Türkçe'de doğal dil işleme için bir sözlük mimarisi sunulmuştur. Bir kelimenin yüzeysel hali ve kısıtlayıcı diğer özellikler içeren sorguya karşılık, sözlük, verilen kelimenin yüzeysel halinin, bu kısıtlayıcı özellikleri sağlayan her çözümü için biçimbirimsel/sözdizinsel, şekilsel ve anlamsal özellikler içeren bir özellik yapısı üretir. Sözlük, özellik temelli temsil, kalıtım ve birleştirme gibi çağdaş yaklaşımlara dayanır. İki bilgi kaynağı kullanır: bir sözcükyapısal işleyici ve Türkçe'nin bütün açık ve kapalı kelime gruplarını içeren bir kelime veritabanı. Sistem, SICStus Prolog'da kendi başına çalışabilecek ve doğal dil işleme uygulamalarında kullanılabilecek şekilde gerçekleştirilmiştir. Anahtar sözcükler: Doğal Dil İşleme, Sözlük

İİİ ABSTRACT DESIGN AND IMPLEMENTATION OF A COMPUTATIONAL LEXICON FOR TURKISH Abdullah Kurtuluş Yorulmaz M.S. in Computer Engineering and Information Science Supervisor: Asst. Prof. Kemal Oflazer February, 1997 All natural language processing systems (such as parsers, generators, taggers) need to have access to a lexicon about the words in the language. This thesis presents a lexicon architecture for natural language processing in Turkish. Given a query form consisting of a surface form and other features acting as restrictions, the lexicon produces feature structures containing morphosyntactic, syntactic, and semantic information for all possible interpretations of the surface form sat isfying those restrictions. The lexicon is based on contemporary approaches like feature-based representation, inheritance, and unification. It makes use of two information sources: a morphological processor and a lexical database containing all the open and closed-class words of Turkish. The system has been implemented in SICStus Prolog as a standalone module for use in natural language processing applications. Key words: Natural Language Processing, Lexicon