İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe dersinde kullandıkları dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada, ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe derslerinde kullandıkları dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi yapılmıştır. Araştırma sürecinde nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yöntemi, nicel araştırma yöntemlerinden ise tarama modeli kullanılmıştır. Öğrencilerin Türkçe derslerinde kullandıkları dinleme stratejileri cinsiyet, sınıf düzeyi ve sosyo-ekonomik düzey yönünden karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Ayrıca öğrencilerin dinleme stratejilerini kullanım oranları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma süresince öğrenci ve öğretmen görüşlerine de başvurulmuştur. Bu amaçla öğrencilere dinleme stratejilerine yönelik açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu uygulanmıştır. Daha sonra öğrencilerden alınan cevaplar betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Öğrencilere uygulanan anket ve görüşme sonuçlarına katkıda bulunmak amacıyla öğretmenler ile görüşmeler yapılmıştır. Öğretmen görüşleri ile araştırma sonucunda elde edilen veriler arasında karşılaştırmalar yapılmıştır.Araştırmanın çalışma evreni 2011-2012 eğitim-öğretim yılı Kayseri ili Melikgazi, Talas ve Kocasinan ilçelerindeki ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi bu öğrenciler arasından amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmada F testi (tek yönlü varyans analizi), derecelendirme analizi (yüzde, frekans) ve t - testi kullanılmıştır.Araştırma sonucunda maddelerin genel ortalamasına bakıldığında, öğrencilerin dinleme stratejilerini kullanımlarının cinsiyet ve sınıf düzeyi yönünden farklılaşmadığı görülmüştür. Ancak konuya maddeler özelinde bakıldığında, birçok maddede anlamlı farklılaşmaların olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin kullandıkları dinleme stratejilerinin sosyo-ekonomik düzeye göre değerlendirilmesinde ise altı maddede grupların farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Öğrencilerin kullandıkları dinleme stratejilerinin oranlarının belirlenmesinde ise bilişsel, duyuşsal ve beden diliyle ilgili stratejiler başlıkları kullanılmıştır. Uygulanan ölçek sonuçlarına göre öğrenciler bilişsel, duyuşsal ve beden diliyle ilgili stratejilerin genelini Türkçe derslerinde kullanmaktadır. Bu stratejilerden dikkat ve not alma stratejileri öğrenciler tarafından en çok tercih edilen stratejiler olarak belirlenmiştir. Beden diliyle ilgili stratejiler incelendiğinde ise öğrencilerin çoğunluğunun dersleri aktif olarak dinledikleri görülmüştür. Ancak öğrencilerin bir kısmının dersleri pasif dinlediği, bir kısmının ise dinleme etkinliklerine karşı ilgilerini toplamakta zorlandığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Dinleme Becerisi; Dinleme Stratejileri; Dinleme Stilleri; Dinleme Etkinlikleri; Etkili Dinleme.

In this study, listening strategies used by secondary school students has been evaluated in Turkish lessons. During the study, used descriptive analysis method of qualitative research methods, screening model of quantitative research methods. Listening strategies used by students in the Turkish lessons, were evaluated comparatively in terms of gender, grade level and socio-economic status. Also were tried to determine the utilization rates of students' listening strategies. The students' and teachers to opinions has also been consulted during research. This purpose, the open-ended interview form to the listening strategies to has been applied to the student. Then, the answers of students were assessed via descriptive analysis method. The aim with to contribute the student interview and the results of the survey have been done interwiev with the teachers of Turkish. The teachers views and data obtained from the research were compared.The universe of research were composed of 2011-2012 education period secondary school students in Melikgazi, Kocasinan, Talas district, in Kayseri province. The study sample was selected purposive sampling from among those students who were students. In the study, F test (One-Way Anova), rating analysis (percent frequency) and t - test are used.Looking at the overall average result of the research, students' listening strategies aren't no differentiation in terms of genders and grade levels. But, looking to the subject particular items, many significant differences were determined. Evaluating listening strategies used by the students according to socio-economic status groups in the six-item different. While the determining rate of listening strategies used by the students in listened, cognitive strategies, emotional strategies and body language strategies were used in headlines. According to the result of scale who applied to the scale of Turkish lessons about the use of strategies, the students is using to cognitive, affective and body language strategies. Attention strategies and note-taking strategies is most preferred by students. When The body language examined, by the majority of the students have been used active listening strategies. However, some students are doing passive listen in the lessons, also, some of the students cannot collect their interest against to listening activities.Keywords: Listening Skills; Listening Strategies; Listening Styles; Listening Activities; Effective Listening.