Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerileri ile disiplin anlayışlarının incelenmesi

Abstract

Bireyin davranışlarına yön vermek ve kalıcı davranış değişiklikleri yapmak olarak tanımlanan eğitimin amaçlarına ulaşabilmesinde en önemli unsurlardan birisi öğretmendir. Özellikle kişilik gelişimi açısından en kritik dönem olan 3-6 yaş arası dönemde çocuğun aileden sonra ilk karşılaştığı rol model okul öncesi öğretmenidir. Çocuk okul öncesi eğitim süreciyle birlikte öğretmeninin davranışlarını izleyip içselleştirerek sosyal yaşamın gereği olan yeni sosyal davranışları öğrenmeye başlar. Bu nedenle okul öncesi öğrencilerinin sosyal yaşamada uyumlarını kolaylaştıracak çeşitli sosyal becerileri ve davranışları kazanabilmeleri için küçük bir sosyal ortam olan sınıfta öğretmenin karşılaştığı sorunları çözebilmek için ne ölçüde problem çözme becerilerine sahip olduğu ve sınıfta ne tür disiplin yöntemlerini kullanarak istenmeyen davranışları ortadan kaldırmaya çalıştığı son derece önemlidir. Bu çalışmada okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerileri ve öğrenciye karşı tutumlarını etkileyecek bir boyut olan disiplin anlayışlarının öğretmenlerin mesleki kıdem yılı, çalıştıkları okul türü, mezun okul, mesleki unvanları, sınıflarındaki öğrenci sayısı ve eğitim verdikleri yaş grubu açısından incelenmiştir. Araştırma nicel bir çalışma olup tarama modeli türündendir. Çalışmanın örneklemini 2012?2013 eğitim öğretim yılında Kayseri ili Kocasinan, Melikgazi ve Talas merkez ilçe sınırları içindeki bünyesinde anasınıfı bulunan202 ilköğretim okulu ve18'i anaokulu olmak üzere toplam 220 okuldan, 474 okul öncesi öğretmeni arasından basit tesadüfî örnekleme yoluyla seçilen 222 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan ölçme araçları şunlardır: Öğretmenlerin kişisel özelliklerinin (mesleki kıdem,mezun olunan eğitim düzeyi,çalışılan okul türü,mesleki unvan, eğitim verilen yaş grubu,öğrenci sayısı, ) belirlenmesi amacıyla 6 sorudan oluşan kişisel bilgi formu; Heppner ve Petersen tarafından 1982'de geliştirilen, Türkçe 'ye uyarlanması Nail Şahin, Nesrin Hisli Şahin ve Paul Heppner tarafından 1993 te yapılan Problem Çözme Envanteri (PÇE) ve Ömer Faruk Şimşek(2000)tarafından geliştirilen ve geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılan `Öğretmen Disiplin Anlayış Ölçeği` Yapılan istatistiksel analizler sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerilerinin öğretmenlerin mesleki kıdem yılı, çalıştıkları okul türü, mesleki unvanları, sınıflarındaki öğrenci sayısı ve eğitim verdikleri yaş grubuna göre anlamlı olarak farklılaşmadığı ancak mezun olunan okul türü ile kişisel kontrol alt boyutu arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Disiplin anlayışına ilişkin veriler incelendiğinde ise mezun olunan okul, çalışılan okul türü ve mesleki kıdem ile disiplin anlayışı ölçeğinin baskıcı, eşitlikçi ve öğrenci merkezli alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, itaat alt ölçeğinde anlamlı farklılık bulunduğu tespit edilmiştir. Mesleki unvan açısından baskıcı ve itaat alt boyutunda, eğitim verilen yaş grubu açısından, baskıcı ve öğrenci merkezli alt boyutunda ve sınıftaki öğrenci sayısı açısından ise baskıcı alt boyutunda anlamlı farklılaşma olduğu görülmüştür. Anahtar kelimeler: Okul Öncesi Öğretmeni, Problem Çözme, Disiplin Anlayışı,

One of the substantial components of education which is defined as the leading the behaviors of an individual and composing permanent behavior changes is teacher. Especially the child's first role model is preschool teacher following the role modelship of family during the 3-6 years of phase which is critical in terms of personal development. Along with the process of preschool education, the child learns new social roles by observing the behaviors of the preschool teacher and interiorising them. Therefore in order for preschool students to gain social skills and social behaviors to help them adapt to social life, to what extent the teacher has the skill of problem solving that he/she will need when encountered with problems in class as a social setting and which disciplinary methods s/he will prefer to get rid of the undesired behaviors in class are highly significant.In this study, problem solving skills of preschool teachers and their sense of discipline which will affect their attitudes to the student have been examined in terms of their years of working expereince, the type of school they work at, the university they graduated from, their vocational title, the number of students in their classes and the group of age of the students they teach.This study is qualitative and has adopted a survey model. The sampling of the study consists of 222 preschool teachers chosen via simple random sampling among 474 preschool teachers from 220 schools, 202 of which are primary schools which have preschool classes and 18 of which are preschools, within the boundaries of Kocasinan, Melikgazi and Talas districts in Kayseri for the 2012-2013 school year.Measurement instruments which were used in the research are as follows: A six-question personal information form to determine the personality traits (seniority, level of education, schools where they work, occupational title, the age group of their students, number of students)of teachers; Problem Çözme Envanteri (Inventory for Problem Solving) developed by Heppner and Peterson in 1982 and adapted to Turkish by Nail Şahin, Nesrin Hisli Şahin and Paul Heppner and `The Scale for Understanding of Disciplinary by Teachers' developed by Ömer Faruk Şimşek and whose studies of validity and reliability have been completed.As a result of the statistical analysis it has been identified that the problem solving skills of preschool teachers do not differentiate according to their years of seniority, the school they work at, their titles, number of students in the classes and the age group they teach. However, it has been revealed that there is a meaningful correlation between subscale personal control and the school of graduation. When the data related to the understanding of disciplinary has been analyzed, there has not been found out any meaningful distinction between seniority, school type, occupational title and the age group they teach. However, obedience subcscale has a meaningful distinction. Moreover, in terms of occupational title in obedience and oppressive subdimensions, in terms of the age group in oppressive and student centred subdimension and in terms of the number of students in a class; meaningful distinction has been identified.Keywords: Preschool teacher, Problem solving, Disciplinary Approach