İlk ve ortaokul müdürlerinin öğretmenleri güçlendirme örüntüleri (Kayseri ili örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Kayseri İli Merkez İlçelerinde görev yapan ilk ve ortaokul müdürlerinin öğretmenleri güçlendirme örüntülerini belirlemek, bununla birlikte öğretmenleri güçlendirme çalışmalarında okul müdürlerinin geliştirebileceği alternatif stratejileri ve öğretmenlerin etkili ve verimli çalışabilmesi için yöneticilerin kendilerine özerklik tanınmasını talep ettikleri hususları değerlendirmektir. Bu çalışma, tarama modelinde olup hem nitel hem nicel özellik taşıyan karma yöntemle sürdürülmüş bir araştırmadır. Araştırmanın evreni, 2013/2014 Eğitim-Öğretim yılında Kayseri ili merkez ilçelerinde (Kocasinan, Melikgazi, Talas) görevli 228 okul müdüründen oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanacağı örneklemin belirlenmesinde basit tesadüfî yöntem kullanılmış olup örneklemi, 38'i ilkokul, 34'ü ortaokul 30'u ilk ve ortaokulda görev yapmakta olan 102 okul müdürü oluşturmaktadır.Araştırmaya ait verilerin toplanması için Gaylord Reagan tarafından 2003'te geliştirilen ve daha önce Türkçeye uyarlanmış olan `Güçlendirme Örüntüsü Anketi` kullanılmıştır. Elde edilen veriler, bilgisayar ortamına aktarılarak SPSS 20.00 programıyla analiz edilmiştir. Analizlerde `Eğitim yönetimi alanında herhangi bir eğitim (lisans/lisansüstü) alma durumu ve eğitim yönetimi alanında hizmet içi eğitim alma durumu` değişkenlerine göre okul müdürlerinin öğretmenleri güçlendirme örüntülerinin farklılaşma durumunu ortaya koymak amacıyla bağımsız gruplar için t testi, `kıdem, eğitim durumu, görev yapılan okul türü, görev yapılan okuldaki öğrenci sayısı, görev yapılan okuldaki öğretmen sayısı ve görev yapılan ilçe` değişkenlerine göre farklılaşma durumunu ortaya koymak amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Anova testi sonucunda ortaya çıkan farkın kaynağını tespit etmek amacıyla ileri istatistik tekniği olarak TUKEY testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, Kayseri ili merkez ilçelerinde görev yapan ilk ve ortaokul müdürleri, öğretmenlere yönelik sırasıyla dikkatlilik hayat kurtarıcılık, bürokrat, entelektüel, saldırgan, mutluluk veren, isyankar ve mesafeli örüntüleriyle ifade edilen güçlendirme örüntülerini kullanmaktadırlar.Okul müdürleri görev yaptıkları okullarda öğretmen güçlendirmeye yönelik okul iklimi, ödüllendirme, yönetim anlayışı, , informal ilişkiler, sosyal etkinlikler, katılım, takım ruhu, liderlik, projelere destek olma, etkili iletişim, hizmet içi eğitim, kurum kültürü oluşturma, materyal temini ve okulun fizikî yapısında iyileştirme konularında stratejiler önermektedir.Okul müdürleri öğretmenlerin etkili ve verimli çalıştırılabilmesi için ödüllendirme ve cezalandırma, çalışma ekibini kurma, okul bütçesini oluşturma, performans değerlendirme, araç-gereç, gezi-gözlem, personel izinleri, mesai, denetim, kılık kıyafet, müfredat, hizmet alımı hususlarında yetkilerinin arttırılmasını böylelikle özerklik kazanmayı istemektedirler.Anahtar Kelimeler: Güçlendirme, Güçlendirme Örüntüleri, Personel Güçlendirme

The aim of this study is to determine the empowerment patterns of managers in the primary and secondary public schools of Kayseri. Besides that, improvable alternative strategies of managers to empoverment to teachers and the demand of self-government of teachers to able to work more productively and effectively are estimated. This study is a survey type research and contains quantitative also qualitative speciality. The population of the research consists of 228 school managers in Kayseri during educational year 2013-2014. Simple random sampling is used to determine the datas for study, and sample contains 38 managers who work in primary school, 34 managers who work in secondary school and 30 managers who work in primary also secondary schools.To collect the datas for study, the turkish adopted version of the empowerment patterns inventory which is developed by Gaylord Reagan in 2003 is used. The obtained data have been analyzed with package software SPSS 20.00 by transferring to computer environment. In the analyses, to show the differentation of empoverment pattern of managers to teacher, according to variance of `Any traineeship of Educational administration (Graduate/Master) and traineeship of in service education` independent samples t-test, to show the differentation according to variance of `seniority, education level, the type of the school, the amount of the pupils, the amount of the teachers and location of district` one-way analysis of variance is used. As an advanced statistic method TUKEY test is used to determine the difference according to one-way analysis of variance, According to the findings of the research, the school managers in primary and secondary public schools in Kayseri use, carefulness, lifesaver, bureaucrat, intellectual, attacker, cheerful, rebel and uncompanionable as empoverment pattern to teachers. School managers suggest strategies for teacher empoverment in their schools about school climate, reward, management mentality, informal relation, social activities, participation, team spirit, leadership, project support, effective communication, in service training, creating organizational culture, merchandising, physical improvement of school.School managers demand to expand auhority of teachers about punishment and reward, creating working team, budgeting, performans evaluation, equipment, vacation, working hours, audit, dress, curriculum, service procurement to make the teachers work more effectively and productively, so they demand to get self government.Key Words: Empoverment, Empoverment Pattern, Staff Empoverment