Fen bilimleri öğretmen ve öğretmen adaylarının üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin özellikleri ve eğitim ihtiyaçlarına ilişkin görüşleri

Abstract

Toplumların geleceğe emin adımlarla ilerleyebilmesi noktasında üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilere verilecek eğitimin niteliği büyük önem arz etmektedir. Söz konusu eğitim, ancak bu bireyler hakkında gerekli ve yeterli farkındalığa sahip öğretmenler tarafından gerçekleştirilebilecektir. Bu kapsamda fen bilimleri öğretmenleri, Bilim Sanat Merkezinde (BİLSEM) görevli fen bilimleri öğretmenleri ve fen bilimleri öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenerek, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilere yönelik algılarının tespit edilmesi, verilecek eğitimin amacına ulaşması açısından oldukça önemlidir. Buradan hareketle araştırmanın amacı; öncelikli olarak fen bilimleri öğretmenleri ve fen bilimleri öğretmen adaylarının üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerle ilgili bilgi düzeylerinin tespiti ve bu doğrultuda fen bilimleri öğretmenlerine ve öğretmen adaylarına üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilere verilmesi gereken eğitimle ilgili bir çerçeve sunulması olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda gerçekleştirilen araştırmada nitel araştırma yönteminden fenomenoloji deseninin kullanılması uygun görülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu ölçüt örnekleme ile belirlenmiş olup, 2017-2018 eğitim öğretim yılı güz döneminde Kayseri ilinde farklı okullarda görev yapmakta olan 8 fen bilimleri öğretmeni, BİLSEM'de görevli 2 fen bilimleri öğretmeni ve 5 fen bilimleri öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla toplanmış, elde edilen veriler 3 araştırmacı tarafından içerik analizi ile çözümlenmiştir.Araştırmadan elde edilen sonuçlar; fen bilimleri öğretmenleri, BİLSEM'de görevli fen bilimleri öğretmenleri ve fen bilimleri öğretmen adaylarının üstün zekâlı ve yetenekli öğrenciler hakkında yeterli bilgi düzeyine sahip olmadıklarını göstermiş, katılımcılar bu durumu; lisans eğitimleri sırasında üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerle ilgili herhangi bir eğitim almamış olmalarıyla açıklamaya çalışmışlardır. Bununla birlikte katılımcılar arasında BİLSEM'de ve diğer okullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin hizmet içi eğitim dönemlerinde de üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerle ilgili herhangi bir eğitim almadıklarını beyan etmeleri oldukça dikkat çekicidir. Bu sonuç; fen bilimleri öğretmenleri, BİLSEM'de görevli fen bilimleri öğretmenleri ve fen bilimleri öğretmen adaylarının hem lisans hem de hizmet içi eğitim dönemlerinde üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilere ilişkin eğitim almaları gerekliliğini gözler önüne sermiştir. Katılımcılar kendilerine verilmesini talep ettikleri eğitimin verimlilik açısından teorik olmaması, söz konusu öğrencilerle uygulamalı olarak yürütülmesi gerektiğini belirtirlerken eğitim içeriğinde ise kendilerinde gördükleri eksiklikler doğrultusunda; üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin özellikleri, bu öğrencilerin tespiti, eğitimin hangi yöntem ve tekniklerle verileceği gibi konuların yer alması gerektiği önerisinde bulunmuşlardır.

The quality of the education to be given to gifted and talented students is of great importance for the societies to move forward with confident steps. This training can only be carried out by teachers who have sufficient and sufficient awareness about these individuals. In this context, determining the attitudes of teachers and teacher candidates toward gifted and talented students is very important for achieving the purpose of education by examining the views of science teachers, science and arts center (BILSEM) teachers and science teacher candidates. Therefore, the aim of the research is set as; the level of knowledge of science teachers and science teacher candidates about gifted and talented students and accordingly to present a framework to science teachers and teacher candidates on the education which should be given to gifted and talented students.In this research, it is considered appropriate to use phenomenology design from qualitative research method. The study group of the research is determined by criterion sampling and it consists of 8 natural science teachers working in different schools in Kayseri province during fall term of 2017-2018 academic year, 2 science teachers in BILSEM and 5 science teacher candidates. The data of the research is collected through semi-structured interview forms created by the researcher and the collected data is analyzed by 3 researchers with content analysis. Results obtained from the research showed that science teachers, science teacher candidates and science teachers working in BILSEM have not enough knowledge about gifted and talented students and the participants try to explain this situation by stating that during their undergraduate education they do not get any education about gifted and talented students. However, it is noteworthy that among the participants, teachers working in BILSEM and other schools declare that they have not got any education on gifted and talented students during their in-service training periods. This result has revealed the necessity for science teachers, science teacher candidates and science teachers in BILSEM to get education in both undergraduate and in-service training periods about gifted and talented students. While the participants stated that the education they demanded to be given to them should not be theoretical in terms of efficiency and implemented in practice with the students mentioned, in accordance with the deficiency they found out, they suggested that some topics such as the characteristics of gifted and talented students, the detection of these students and which methods and techniques will be used for this education, should be included in the content of the education.