Eleştirel düşünme unsurlarını içermesi bakımından Zeynep Cemali`nin çocuk romanlarının incelenmesi

Abstract

Yazınsal nitelikli yapıtlar kurgu içinde eleştirel düşünme becerisini çocuk okuyucuya duyumsatmaktır. Bu yüzden özelikle okuyucu kitlesi çocuk olan edebî eserlerin titizlikle incelenmesi gerekmektedir. Çocuğa hitap eden eserlerden, çocuk okuyucunun düşünce ve davranışlarını olumlu yönde değiştirmesi beklenir. Eleştirel düşünme unsurları içeren edebî eserler, bireylerin eleştirel düşünebilmesine olanak sağlayabilmektedir.Bu araştırmada, Zeynep Cemali'nin çocuklar için yazmış olduğu dört roman, eleştirel düşünme unsurları içermesi açısından incelenmiştir. Doküman incelemesi yoluyla gerçekleştirilen araştırmanın amacı, okuyucusu çocuk olan Zeynep Cemali'nin romanlarının eleştirel düşünme unsurlarını içerip içermediğini tespit etmek ve aynı zamanda incelenen bu eserlerde eleştirel düşünme unsurlarının dağılımını da tespit etmektir.Araştırmanın çalışma dokümanları tümdengelimsel (betimsel) analiz tekniği ile çözümlenmiştir. İncelenen çalışma dokümanların tümünde eleştirel düşünme unsurlarına yer verildiği, ancak kitapların bölümleri göz önünde bulundurulduğunda tüm kitaplardaki eleştirel düşünme unsurlarının oranının ortalama %65,64 olduğu tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlara göre; incelenen çalışma dokümanlarındaki eleştirel düşünme becerisi unsurlarının alt boyutlarının yoğunluk puanları sıralaması bakımından `Ballı Çörek Kafeteryası`, `Güzelce'de Bir Kaçak, Memo` `Ankaralı` ve `Patenli Kız` şeklinde olduğu saptanmıştır. Buna göre, incelenen Zeynep Cemali'nin kitaplarının, çocuk ve genç okurlara eleştirel düşünme unsurlarını sunması bakımından uygun olduğu düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Eleştirel Düşünme, Eleştirel Düşünme Unsurları, Çocuk Kitabı, Çocuk Yazını

Literary works sense critical thinking in fiction. Especially literary works whose readership is children need to be carefully examined. The child reader is expected to change his / her thoughts and behavior in a positive way. Literary works containing critical thinking elements help individuals to think critically. In this research, four novels written by Zeynep Cemali for children were evaluated to contain critical thinking elements.The aim of the research carried out through document review is to examine whether the works of Zeynep Cemali, whose reader is a child, contain the elements of critical thinking, while at the same time the distribution of the elements of critical thinking was examined.The study documents of the research were analyzed by deductive analysis technique. It was found that critical thinking elements were included in all of the study documents examined, but the ratio of critical thinking elements in all books was 65.64% on average, considering the sections of the books. According to the results obtained within the scope of the research; the lower dimensions of the critical thinking skill elements in the study documents examined were found to be `Ballı Çörek Kafeteryası`, `Güzelce'de Bir Kaçak, Memo` `Ankaralı` and `Patenli Kız` terms of density scores. Accordingly, Zeynep Cemali's books are considered to be important in providing critical thinking elements to children and young readers.Key Words: Critical Thinking, Critical Thinking Elements, Children's Book, Children's Literature