Endüstriyel robotlar ve Türk sanayi işletmelerindeki robot uygulamaları üzerine bir inceleme

Abstract

ÖZET ENDÜSTRİYEL ROBOTLAR VE TÜRK SANAYİ İŞLETMELERİNDEKİ ROBOT UYGULAMALARI ÜZERİNE BİR İNCELEME Tez danışmanı: Prof.Dr.Hüseyin ÖZGEN Tezi Hazırlayan: Arzu GÜÇRAY ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi Robot kuruluşu RIA tarafından verilen endüstriyel robot tanımı Malzemeleri, parçaları, aparatlar veya özel cihazları, programlanmış ğişik hareket doğrultularında farklı görevleri yerine getirmek üzere şarlanmış yeniden programlanabilen çok fonksiyonlu ınipülatörlerdir` şeklindedir. Mevcut endüstriyel robot kullanımları, malzeme taşıma, işleme faaliyetleri, montaj ve muayene botları olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Robot kullanımına geçilmesinin temel nedenleri ürün kalitesini ileştirmek, işgücü maliyetlerini düşürmek, verimliliği arttırmaklığı ve güvenliği tehdit edici unsurları ortadan kaldırmak, çalışma şullarını iyileştirmek ve ıskarta/hurda miktarlarını azaltmak şeklinde sıralanabilir. Tüm bu nedenlerden ötürü, endüstriyel robotlar.çok ülkede yaygın olarak kullanılmaktadır. 1993 yıl sonu itibariyle, düstriyel robot nüfusu 610.000 olarak belirlenmiştir. Japonya robot füsunun yarıdan çoğunu barındırdığı gibi en fazla robot yoğunluğuna hip ülkedir.Robot sayısının giderek artması toplum genelini, özellikle de icüni etkileyecektir. En belirgin sonuçlar robotların insan gücünün ini almasıyla ortaya çıkacaktır. Fakat araştırmalar göstermiştir ki, lüstriyel robot kullanımının neden olduğu işsizlik göreceli olarak akça düşüktür ve sendikal ilişkilerde yaklaşım olumludur. Toplum teli ise verimlilik, sermaye oluşumu, eğitim, uluslararası rekabet ve ışma hayatının kalitesi gibi alanlarda etkilenecektir. Birçok firma robot kullanımına geçişte yapılacak yatırımın jnomik analizini yapmak durumundadır. Geleneksel ekonomik ılizden öte stok düzeyinde sağlanacak düşüş, kalitenin iyileşmesi, pasite ve diğer faktörlerinde yer aldığı bir analiz rçekleştirilmelidir. Ayrıca en iyi robot alternatifinin seçiminde rformans ölçütleri (çalışma karakteristikleri, programlanma rakteristikleri ve robot üretici hakkında değerlendirme) de zönünde bulundurulmalıdır. Yapılan çalışma ile endüstriyel robot kullanımının Türk Sanayi etmelerinde yaygın olmadığı görülmüştür. Neden olarak da yüksek ilk tırım maliyetleri ve düşük işçilik maliyetleri gösterilmektedir. Robot llanan firmalar robot kullanımı ile kalitenin iyileşmesi, işgücü aliyetlerinin düşmesi, çıktı düzeyinin artması, iş koşullarının ileşmesi, esnekliğin artması gibi yararlar elde ettiklerini lirtmişlerdir. Örgüt-içi grupların da robot kullanımına olumlu ıklaşmalarıda tesbit edilen bir diğer husustur. Ancak firmaların ğunun teknik destek hususunda sorunları olduğu belirlenmiştir. Tüm ı sorunların üstesinden gelebilmek ve robot kullanımını yaygınlaştırıp, iliştirmek için ilgili çevrelerin Araştırma-Geliştirme (AR-GE) çabalarını isteklemeleri gerekmektedir.

ABSTRACT INDUSTRIAL ROBOTICS AND A RESEARCH ON ROBOTICS APPLICATIONS IN TURKISH MANUFACTURING COMPANIES Supervisor : Prof.Dr.Hüseyin ÖZGEN Prepared By : Arzu GÜÇRAY / ÇUKUROVA UNIVERSITY Institute of Social Sciences Department of Business, Ph.D.Thesis The definition of an industrial robot given' by Robotics Industries Association (RIA) is the following: `an industrial robot is a reprogrammable, multifunctional manipulator designed to move materials, parts, tools or special devices through variable programmed motions for the performance of a variety of tasks`. The current industrial robot applications can be classified in to three categories that ire material handling, processing operations, assembly and inspections. The reasons for using industrial robots are: to improve product quality, to reduce labor costs, to increase productivity, to eliminate lealth and safety hazards, to improve working conditions and to reduce materials waste. Because of that reasons industrial robots are widely jsed in many countries. The world industrial robot population was sstimated 610000 units at the end of 1993. Japan accounts for more than ıalf of the world robot stock and also has by far the highest density of.obots. The growing number of robot installation will have an impact on »ocities in general and the labor force in particular. The obvious impactm the labor force will be displacement of human workers by robots, ndustrial robots has minor effects on unemployment and relationship letween labor unions. Societies in general will be affected by this echnology in areas such as productivity, capital formation, education, nternational economic competition and quality of working life. Most companies require an economic analysis to be performed to ustify the investments in robots. Accordingly, the analysis should nclude the effects of inventory reduction, quality improvement, apacity and other factors besides the traditional economic analysis. *erformance criteria (operating characterics, programming haracteristics and robot manufacturer's checkpoints) also must be lominant for choosing the best robot alternative. In this research, it was determined that industrial robots are not videly used by Turkish manufacturing componies because of high initial nvestment costs and low labor costs. Industrial robot user companies in Turkey pointed out that they achieve benefits mostly such as improved >roduct quality, reduced labor costs, increased output rate, improved vorking conditions increased flexibility. Their organizational groups laborforce, managers, unions, etc.) consider positively using of ndustrial robots. Most of the companies stated that they had technical upport problems. To abolish these problems and to develop using ndustrial robots, Research and Development (R § D), must be supported >y related organizations.