Mozart ve Zaide ile Saraydan Kız Kaçırma operalarının karşılaştırmalı incelenmesi

Abstract

113 ÖZET W. A. Mozart, 1756 yılında, Salzburg' da doğmuştur. Küçük yaşlardan itibaren beste çalışmalarına başlayarak, hayatı boyunca pek çok müzik otoritesini, olağanüstü yeteneğiyle şaşırtmıştır. Küçük yaşlarda, ablası ve babasıyla birlikte turnelere çıkmışlar, her gittikleri yerde coşkuyla karşılanmış ve başarılı konserler vermişlerdir. Viyana` da dönen entrikalar ve dedikodulara rağmen, Viyana' ya yerleşmiş ve hayatının sonuna kadar orada kalmıştır. Dik başlılığı ve özgürlüğüne düşkünlüğü bir işte sürekli çalışmasına engel olmuştur. 1782 yılında, babası Leopold Mozart` m karşı çıkmasına rağmen, kopist Weber` in kızı Constanze Weber ile evlenmiştir. Bu evlilikten yedi çocuğu olmuş ancak bunlardan, Karl Thomas ve Frans Xavier adlarındaki oğullan hayatta kalabilmiştir. Yaşamı boyunca, müziğin hemen hemen her dalında eserler vermiştir. Doğa vergisi yeteneği ile bestelediği o muhteşem eserleri, pek çok müzisyeni kıskandırmıştır. Araştırmacı kişiliği ve zekası ise onu, mesleğinde başarıya ulaştırmıştır. Mozart bestelediği yirmi dört opera eserinden, beşini singspiel tarzında yazmıştır. Bu singspieller; Die Schuldigkeit Des Ersten Gebotes, Bastien und Bastienne, Der Schauspiel Direktör, Zaide ve içlerinden en önemlisi olan Die Entfüe- hrung aus dem SeraiTdir. Mozart` m yarım bıraktığı Zaide Singspieli, Saraydan Kız Kaçırma` ya basamak oluşturur. Bu iki eser de konu açısından, benzer özelliklere sa-114 hiptir. Ayrıca Türk motifleri kullanılması da ortak yönlerindendir. Her ikisi de melodram tarzının özelliklerini taşır. Mozart, savurganlığı, kumara düşkünlüğü ve eşinin sağlık problemleri nedenliyle, ekonomik sıkıntıya düşmüş, oldukça da borçlanmış ve yaşamının son günlerini sefalet içinde geçirmiştir. Ünlü besteci eşi Constanze'yi almak için gittiği Baden de, 5 Aralık 1791 günü ölmüş, 7 Aralık 1791de, St. Marxer Mezarlığı' na defhedilmiştir. Gömüldüğü yere bir tabela dahi konulmadığından, mezarının yeri tam olarak bilinmemektedir.

115 SUMMARY W. A. Mozart was bortı in Salzburg in 1756. He started to compose in his early childhood. His unusual ability had amazed numerous music experts. As a child, he had been in concert tours with his sisler and father. They were welcome with ex- citement everywhere and gave many successful concerts in important cities of Europe. in spite of höt rivalry and incessant gossips in Vienna, he settled there until the end of his live. His obstinacy and addiction to his personal freedom, pre- vented him to work in any position of long tenure. Although his father had not consented, he married Constanze Weber, daughter of a copyist, in 1782. He had seven children of this wedlock, but unfortunate only the two boys, Kari and Thomas, had survived. He had produced numerous compositions in almost every branch of mu¬ sic. His God-given ability to compose had made other musicians envious. His intelli- gence and his will to explore everything new were the key to his success. Mozart had composed 24 operas of which the three are singspiels. The singspiels are `Bastien und Bastienne`, `Zaide` and `Die Entfiihrung aus dem Serail`. The last öne is the most important. The unfinished `Zaide`, is the basis and the fore- runner of `Die Entfuhrung aus dem Serail`. So these tvvo singspiels have common plots and similar characteristics. Both have Turkish motifs and special melodramatics and stylistic features. His extravagant expenditure, his gambling habits and his wife's chronic medical çare had always created economic problems which forced him to be continu-116 ously in debt. Towards the end of his life, he was forced to live in poverty. He died in Baden, a resort town near Vienna, where he had gone to bring his wife home, on De cember 5, 1781. Two days later he was buried in St. Marxer Cemetery, without a name- plate. Unfortunately nobody knows the exact place of the tomb of this world known composer.