Aksaray kent coğrafyası

Abstract

Bu çalışmanın amacı Aksaray Kentinde Çevre ve insan arasındaki ilişkileri incelemek, yerleşmeyi gelişim süreci içerisinde değerlendirmek ve Aksaray?ın gelecekteki durumu hakkında bazı öngörülerde bulunmaktır. Yapılan çalışmada Aksaray kentinin tarihi, sosyal, ekonomik ve kültürel yapısı da konu edilmiştir. Yapılan araştırma ile yazılı, sözlü ve internet kaynakları derlenerek bir araya getirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda birinci ve ikinci bölümde yapılan tez ile alakalı genel tanımlar yapılmıştır. Üçüncü bölümde kentin doğal çevre özellikleri ile alakalı jeomorfolojik özellikleri, iklim özellikleri, hidrografik, toprak ve bitki örtüsü özelliklerinin yanı sıra beşeri coğrafya ile ilgili olarak Aksaray Kenti?nin nüfus, yerleşme ve kentsel fonksiyonları ile ilgili konular incelenmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünü ise sonuç ve tartışmalar oluşturmuştur.Aksaray kenti Uluırmak?ın (Melendiz) oluşturduğu Büyük Aksaray Birikinti Konisi üzerine kurulmuştur. Uluırmak?ın bol su taşıması, ziraat için verimli topraklar ve uygun topografya gibi etkenler kentin insanlar için yaşama sahası olarak uygun bir ortam olmasını ve gelişmesini sağlamıştır.Tarihsel açıdan Aksaray Kenti?nin geçmişine baktığımızda M.Ö. 8000 yıllarına kadar uzanan geçmişi ile Aksaray Kenti, bu güne kadar hüküm süren birçok medeniyete ait kültürel varlıkları, tabii güzellikleri ve ticari bir merkez olması dolayısıyla hiçbir dönemde önemini yitirmemiştir. Aynı zamanda Kapadokya'nın başlangıcı konumundaki Aksaray Kenti, doğal zenginlikleri yanında kültürel varlıkları ile de ziyaretçilerine değişik ve ilginç tatil olanakları sunmaktadır. Orta Anadolu Bölgesi?nde, tarihi İpek Yolu'nun önemli merkezlerinden birisi olan Aksaray, günümüzde de doğu-batı ve kuzey-güney yönleri arasında uzanan ana bağlantı yollarının kavşağında yer almaktadır. Bu durumu ile Anadolu'nun ortasında çekici bir merkez konumuna gelmiştir.Aksaray?da 2011yılındaki nüfus artış hızı binde 3,5 iken 2012 yılında binde 2,9 oranında gerçekleşmiştir.1940 yılında 9144 kişi olan şehir nüfusu 2012 yılında 236,177 kişi olmuştur. Türkiye'de 2011 yılında 15 yaş üstü nüfus için okuma yazma bilmeyenlerin oranı % 5,69, okuma yazma bilenlerin oranı ise % 94,31'dir. Aksaray'da ise bu oranlar sırasıyla, %7,3 ve % 92,7'dir. 2011 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun yaklaşık olarak işgücüne katılma oranı % 46,4 iken işsizlik oranı % 8 dir. istihdam edilenlerin % 46,2'si hizmetlerde, % 38.8 'i tarımda istihdam edilmektedir. Sanayi sektöründeki istihdam ise %18 ile tarımdan sonra gelmektedir.

The aim of this study is to investigate the relationship between man and environment in the city of Aksaray, to evaluate the settlement in the process of development and to make some predictions about the future of Aksaray. Also, the historical, social, economic and cultural structure of the city has been the subject to the study. By the research, written, oral, and internet resources are brought together. For this purpose, in the first part, the general definitions about the thesis have been associated with and geomorphological features associated with the city's natural features, climate, hydrographic, soil and vegetation characteristics are explained. In the second part, in relation to human geography, the population, settlement, and issues related to urban functions of the City of Aksaray are examined.The city of Aksaray is founded on alluvial fans of the Scale Cone of Aksaray which was generated by the river Uluırmak (Melendiz). The factors such as Uluırmak's carrying plenty of water, fertile land for agriculture and the topography of the city led to the development and to be a suitable environment for people?s living.Aksaray, for its history dating back to BC 8 thousand, its cultural assets belonging to various civilizations prevailing to the present, its natural beauties, and for its being a commercial center preserves its importance so far. Aksaray, door to Cappadocia, offers its visitors a varied and interesting holiday facilities with its natural wealth besides its cultural wealth. In Central Anatolia, Aksaray which is one of the important centers of the Silk Road, takes part in the crossroads of the main access roads which extends between the east-west and north-south directions. With this condition, it has become an attractive center in the middle of Anatolia.In Aksaray, population growth rate in 2011 was 3.5 per thousand; on the other hand it was 2.9 per cent in 2012. The city's population in 1940 was 9144 and it was 236177 in 2012. In Turkey, the illiteracy rate of people over the age of 15 was %5.69 and the literacy rate was 94.31% in 2011. As for Aksaray, these ratios are respectively 7.3% and 92.7%. In 2011, the labor force participation rate of people over the age of 15 was approximately % 46,4, and the unemployment rate was 8%. 46.2% of employed persons' are employed in services and % 35,8 of them is employed in agricultural. The employment in the industry sector follows the industry with the rate of %18.