İç borçlar ve Türkiye`de iç borçların gelişimi

Abstract

ÖZET İÇ BORÇLAR VE TÜRKİYE'DE İÇ BORÇLARIN GELİŞİMİ Fevzi ORAK Yüksek Lisans Tezi, Maliye Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Ahmet Fazıl ÖZSOYLU Aralık 1998, 102 sayfa Bu çalışmada, Türkiye'de iç borçların gelişimi ve etkileri tartışılmaya çalışılmıştır. Çalışma, iki bölüme ayrılmaktadır. Birinci bölümde iç borçlar ve iç borçların ekonomik etkileri ile ilgili giriş niteliğinde ve teorik bilgiler verilmiştir. Bu bölüm iç borçlar ile ilgili literatürdeki temel bilgileri vermekte, ayrıca iç borçlanmaya ve bu borçlanmanın artmasına yol açan bütçe açığını irdelemektedir. / Günümüzde, devlet boçlanmasının en önemli nedeni bütçe açıklarıdır. Bütçe açıklarının sürekli hale gelmesi, iç borçlanmayı olağan bir kamu geliri haline getirmiştir, öyle ki; ülkemizde iç borçlanmanın tüm olumsuz etkileri en ağır şekilde hissedilmesine karşın, bütçe açıklarını kapatmada en önemli fınansal araç olma özeliği uzunca bir süredir devam etmektedir. Bu gelişmelere paralel olarak iç borç stoku son derece hızlı artarken, enflasyonist ortamın etkisi ile vadeler oldukça kısalmış ve bütçe gelirlerinin önemli bir kısmı borç faiz ödemelerine ayrılmak zorunda kalınmıştır. Bu derece önemli boyutlara ulaşan iç borç piyasasında reel faizler olağan üstü boyutlara ulaşırken, bankaların bu piyasada en önemli alıcılar olmaları nedeni ile ekonomideki verimli kaynakların çoğu yatırımlar yerine devlet borçlanmasına gitmiştir. Bu süreç, iç borçların sürdürülebilirliği konusunda ciddi şüpheleri de beraberinde getirmiştir. İç borçların sürdürülebilmesinde ölçüt olarak kulanılan iki ayrı göstergeye (birincil kamu açığı ve reel faiz oranlarının reel büyüme oranından yüksek olup olmaması) bakıldığında, Türkiye ekonomisi açısından mevcut borçlanma politikasının daha fazla sürdürülemeyeceği anlaşılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Birincil Bütçe Açığı, tç Borç Stoku, İç Borç Vade Yapısı, Borç Yükü, Borçların Sürdürülebilirliği.

ABSTRACT PUBLIC DEBTS AND THE IMPROVEMENT OF THE PUBLIC DEBTS IN TURKEY Fevzi ORAK Master Thesis, Public Finance Department Supervisor: Associated Prof. Dr. Ahmet Fazıl ÖZSOYLU December 1998, 102 pages This work aims to discuss the improvements and effects of the public debts in Turkey. It consists of two sections. In the first section, public debts and their economical effects were given as a basis. This section gives basic information from related literature about public debts and investigates the budget deficits which causes to increase the public debts. Meanwhile, the most important part of the public debts is caused by the budget deficits. On the other hand public debts continuously become a usual income for budget deficits. In other words, public debts are the utmost financial instrument to close the gap of the budget deficits, as opposed to its all negative effects on debt. However, while the debt stock is rapidly increasing, the payable terms are shrinking owing to the inflation rate and an important part of the budget deficits are used for the payments of interest. The goverment's extreme demand to the public debts, increases the real interest rates. The fertile sources in economy were absorbed by public debts instead of investment opportunities. Through examining the primary budget deficit and high real interest rates, one should admit that the current policy of debt would survive no more. Key Words: Primary Budget Deficit, Public Debt Stock, Terms of Public Debt, Debt Burden, Sustainability of Public Debt