Şeyhi`nin Hüsrev ü Şirin mesnevisindeki kişiler ve eserin şekil, dil ve üslup incelemesi

Abstract

Ill ÖZET ŞEYHİ'NİN HÜSREV Ü ŞÎRÎN MESNEVİSİN DE Kİ KİŞİLER VE ESERİN ŞEKİL, DİL, ÜSLÛP İNCELEMESİ Mehmet Kıpçak Yüksek Lisans Tezi, Turk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Danışman: Yard. Doç. Dr. İ. Çetin Dediyok Haziran 1999, 154 sayfa Bu çalışmamız 15. yüzyıl şairlerinden Şeyhi'nin yazdığı Hüsrev ü Şîrîn mesnevîsindeki kişileri ve eserin biçim, dil, üslûp özelliklerini incelemeye yöneliktir. İncelememizi Faruk Kadri Timurtaş'ın Latin harfleriyle yayımladığı metin üzerinde yaptık. Çalışmamız, `Hüsrev ü Şîrîn Mesnevîsindeki Kişiler ve Şekil, Dil, Üslup İncelemesi` olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Kişilerin fizikî ve ruhî tasvirilerini inceleyebilmek için kişilerin özelliği bulunan beyitleri fişledik. Sonra bu fişleri kişilere göre ayırdık. Kişilerin fizikî özelliklerini, nasıl bir kişiliğe sahip olduklarını ortaya çıkardık. Daha sonra kişilerin özelliklerini birbirleriyle karşılaştırdık. İkinci bölümde ise mesnevinin veznini ve mesnevide bulunan nazım şekillerinin veznini bulduk. Kafiyeleri ayrıntılı olarak inceledik. Daha sonra örneklerden yola çıkarak Şeyhi'nin Türk dilini kullanışını ve ona yapılan eleştirileri değerlendirdik. Sanatçının kullandığı anlatım tekniğini inceledik. Amaca uygun anlatım tekniğini kullandığı sonucuna vardık. En sonunda da genel bir değerlendirme yaparak elde ettiğimiz sonuçları yorumladık. Anahtar sözcükler: Şeyhi, Mesnevî, Şîrîn, Hüsrev, Tahlil

IV ABSTRACT CHARACTERS İN THE ŞEYHİ'S POEM OF HUSREV AND ŞIRIN AND THE SCRUTINY FORM, LANGUAGE AND STYLE OF THE WORK MEHMET KIPÇAK THEİSES OF HIGH, TURKISH LANGUAGE AND LITERATURE OF BRACH OF MAİN SCIENCE Supervisor: Vice Assistant Prof. Dr. İ. Çetin Derdiyok June 1999, 154 pages In this work of ours, in Şeyhi's poem, Hüsrev and Şîrîn, the characters and work's form, language and the style are investigated. This study of ours is done on the text of Faruk Kadri Timurtaş. This text is published with Latin words. Our work consists of two parts: Characters, scrutiny of form, language and style of the work, in the poem of Hüsrev and Şîrîn. To examine the physical behaviours and emotions of the characters, the couplets of particularity of characters are classified. Then these classified sections are fitted to characters. With this methot we were able to examine each character's physical behaviour and their personality. Later, we make comparisons of the behaviours of each character. İn the second section, we have found poem's rhythm and rhythm of versification forms, we examined rhymes in details. Later, by following the samples we evaluated how Şeyhi uses towards him. We also examined the teachnique of meaning or expression of him. We finally reached the result of the idea that he used suitable expression techniques.Finally, on the general evaluation that we have made, we concluded the interpretation of results that we have obtained. Keywords: Şeyhi, Poem, Şîrîn, Hüsrev, Analysis.