İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin soru sorma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

ÖZET İLKÖĞRETİM OKULLARINDAN GÖREVLİ ÖĞRETMENLERİN SORU SORMA BECERİLERİNİNBAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Tugay AKBULUT Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Bölümü Danışman: Prof. Dr. Adil TÜRKOĞLU Aralık, 1999, 102 sayfa Bu araştırma, gözlem ve görüşme teknikleri ile ilköğretim okullarından görevli öğretmenlerin soru sorma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelemek amacıyla yapılmış niteliksel bir çalışmadır. Araştırma evreni 1998-1999 öğretim yılında Adana ili Yüreğir ve Seyhan ilçesindeki okullar oluşturmuştur. Bu evrenden tesadüfi oranlı küme örneklemi yöntemi kullanılarak S. Çobanoğlu, M. Akif Ersoy ve İ. İnönü İlköğretim okulları örnekleme alınmıştır. Bu okulların 4. ve 5. sınıflarında sosyal bilgiler dersine giren 10'ar öğretmen, toplam 30 kişi çalışma evrenini oluşturmuştur. Bu çalışma sırasında araştırmacı veri toplamak için örnekleme alınan öğretmenlerin sınıfına bizzat girmiştir. Gözlemleri sırasında ses kayıt cihazı kullanmış ve çeteleme yapılmıştır. Gözlemler bittikten sonra örnekleme alınan öğretmenlerle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. ;. Verilerin çözümlenmesinde ilk olarak gözlemler sırasında kaydedilen ses kasetleri çözümlenmiş elde edilen bulgular gözlem formlarına aktarılmıştır. Elde edilen veriler yüzde ve frekanslar yardımı ile yorumlanmıştır. Sonuç olarak ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin derslerde sınıf yönetimine ilişkin soru sordukları, çalıştıkları okulun sosyo ekonomik düzeyi ne olursa olsun hepsinin işlenen konuyla ilgili soru sordukları saptanmıştır. Sorulan soruların çoğunluğunun bilgi düzeyindeki sorulardır. Farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki okullarda görev yapan öğretmenlerin gelen yanıtlara yetersiz olmakla beraber benzer tepkiler verdikleri ve sorulara yanıt almak için verilen bekleme süresinin çoğunlukla 20 saniyenin altında olduğu, kavrama düzeyindeki sorulara ise 40 saniyeye yaklaşan bekleme süresi verdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Soru, soru sorma, öğretmen sorusu.

ABSTRACT THE EVALUATION OF QUESTIONING SKILLS OF PRIMARY SCHOOL TEACHERS İN TERMS OF CERTAİN VARIABLES Tugay AKBULUT M.A Thesis, Department of Education Sciences Supervisor: Prof. Dr. Adil TÜRKO?LU December 1999, 102 pages The present study is a qualitative study which was conducted to research the quaestioning skills of primary school teachers in terms of certain variables by the use of observation and interview techniques. The research population is compused of the schools in Yüreğir and Seyhan, Adana during the educational year of 1998-1999. By using stratified random sampling, the primary schools S. Çobanoğlu, M. Akif Ersoy and İ. İnönü were taken as samples. Within these schools, 1 0 teachers who teach social studies to 4th and 5lh grade students j were taken and thus the research population of 30 people was formed. During this study, the researcher himself participated in the classes of all of the teachers from whom the data were collected. While the researcher was observing the lessons, he used the tape-recorder and determined the frequency of the questions asked by the teacher. After the observations the interviews are conducted with those teachers. For analysing the data, firstly the audio-cassettes were evaluated and then obtained data were reflected on the observation forms. The data obtained were evulâted with the use of percentage and frequencies. In conslusion, it has been found that the teachers teaching at primary schools ask questions related to classroom managment in social sciences lesson and to what has been studied so far. However the level of socio-economic of the school is, and the questions are often context based ; and the teachers teaching at schools whose socio - 111