Türk bankalarının kaydi para yaratma potansiyelinin bazı gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırılması

Abstract

Ill ÖZET TÜRK BANKALARININ KAYDİ PARA YARATMA POTANSİYELİNİN BAZI GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERLE KARŞILAŞTIRILMASI nhan EGE Yüksek Lisans Tezi, İşletme Anabflim Dalı Danışman : Doç.Dr.Hatice DOĞUKANLI Mayıs 1999,70 sayfa Türk bankacılık sektörü son yıllarda bir çok yönden gelişmiştir. Gerek finansal yapı, gerek teknoloji açısından, gerekse verdikleri hizmetler bakımından gelişmişlerdir. Türkiye'de finans kesiminde finansal kurumların göreli önemi incelendiğinde bankaların finansal kesim içindeki ağırlığının hiçbir zaman % SO'nin altına düşmediği görülmektedir. Bundan dolayı bankacılık sektöründeki gelişme Türk ekonomisi için önemlidir. Kaydi para ülke ekonomisi için önemli bir araçtır. Çünkü kaydi para hükümet parasından daha üstün olabilmektedir. Kaydi para üzerinde karşılık oranlarının ve çek kullanımının etkisi büyüktür. Türkiye'de veriler, son yıllarda çek kullanımı artmakla birlikte, yeterli yaygınlığa ulaşamadığını göstermektedir. Fakat buna karşın Türkiye'de son yıllarda disponibilite ve munzam karşılık oranlan düşürülerek kaydi para miktarının artması sağlanmıştır. Ayrıca kredi kartı kullanımındaki ve EFT kullanımındaki artışlar da kaydi parayı arttıran etkenlerdir. Türkiye ve gelişmekte olan bazı ülkelerin kaydi para yaratma potansiyelleri oran yoluyla incelenmiştir. Bu bağlamda şu oranlar seçilmiştir:. Rezerv /Toplam Aktifler Oram. Toplam Mevduat / Toplam Aktifler OramIV. Vadesiz Mevduat / Toplam Aktifler Oram. Vadeli Mevduat /Toplam Aktifler Oram. Dış Borçlar / Toplam Aktifler Oram. Munzam Karşılıklar / Toplam Aktifler Oram Kısaca seçilen ülkeleri değerlendirirsek aşağıdaki sonuçlar elde edilir Pakistan'da munzam karşılık oranlarının 1996 yıllında çok düşürülmesi sonucunda Pakistan bankalarının kaydi para yaratma gücü artmıştır Yoğun bir özelleştirme programı izleyen Çek Cumhuriyeti'nde bankacılığın hızlı bir gelişim içinde olduğu, Rezerv / Toplam Aktifler Oranının düşük bir düzeyde bulunduğu ve Munzam Karşılık / Toplam Aktifler Oranının da düşüş eğiliminde olduğu gözönüne alınırsa, Çek bankacılığının kaydi para yaratma potansiyelinin arttığı söylenebilir. Macaristan'da ise munzam karşılıkların düşmesi sonucu kaydi para miktarı artmıştır. 1987 yılında kurulmuş bir bankacılık sistemine sahip Suudi Arabistan'da Rezerv/ Toplam Aktifler Oranının düşük olması, mevduat bankalarının kaydi para yaratma gücünün fazla olduğu biçiminde yorumlanabilir. Aym şekilde bu orandaki düşüş sonucunda Mısır mevduat bankalarının kaydi para yaratma gücünün arttığı söylenebilir. Meksika'da ise Rezerv / Toplam Aktifler Oram artması sonucu Meksika bankalarının kaydi para yaratma gücünün azaldığı ve bu oran Kolombiya'da yüksek olduğu için Kolombiya bankalarının kaydi para yaratma gücünün yüksek olduğu söylenebilir. Türkiye bankacılık sektörü gerek nicel olarak ve gerekse nitel olarak birçok gelişmekte olan ülke bankacılığından daha ileride yer aldığı görülmektedir. Türk bankaları kaydi para yaratma potansiyeli açısından da diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla daha iyi durumda gözükmektedir.Anahtar Kelimeler: Kaydı Para, Bankacılık Sektörü, Türk Bankacılığı, Gelişmekte Olan Ülkeler Bankaları, Bankacılık Oranlan.

VI ABSTRACT COMPARISON OF TURKISH BANKS' BANKING MONEY POTENTIAL BETWEEN SOME DEVELOPING COUNTRIES Dhan EGE MBA Thesis, Business Department SupervisonDoç.Br.Hatice DO?UKANLI May 1999, 70 pages Nowadays, Turkish banking has been developing in many sides. These developments are financial, technological and services that they gave. If you search the importance of financial institutions, it is seen that the percentage in financial sector is not less than % 50. For that reason this development in banking sector is important for Turkish economy. Deposit money is a financial tools which is important for Turkish economy. Because deposit money can be more important than the cash money. Requirement ratios and cheque using has effection on amount of the deposit money. Data in Turkey show us that cheque using has increased last years and at the same time it did not enough rising. Nowadays in Turkey, it is supplied that increasing deposit money by rising liquidity and reserve requirement ratios are decreased. In addition, using credit cards and EFT has risen is an effect of rising deposit money. The potential of creation deposit money in Turkey in some developing countries investigated in the way of rate. These selected ratios are:. Reserves / Total Assets Ratio u. Total Deposits / Total Assets Ratiovu. Demand Deposits / Total Assets Ratio. Time Deposits / Total Assets Ratio. Foreign Liabilities/ Total Assets Ratio. Liquity and Reserve Requirement / Total Assets Ratio When shortly we investigated selected countries, these results are been: As a result of decreasing requirement ratios in Pakistan in 1996, potential of deposit money in Pakistan's banks has increased. In Czech Republic that is applying privatiziation program, banking sector developes very quickly. Because of Reserv / Total Assets Ratio and Liquity and Reserve Requirement / Total Assets Ratio felling, Czech banking sector's potential of deposit money creating has increased. In Hungary deposit money quantity is increased, because of demand deposits increasing. Saudi Arabia that is beginning the banking system in 1987, commercial banks' potential of deposit money is high, because of Reserve / Total Assets Ratio is low. The same thing happened in Egypt. Mexico commercial banks' potential of deposit money is increasing, because of Reserve / Total Assets decreasing. In Colombia this event happened oppositely. It has seen that Turkish banking sector has placed in the front than emerging market bank in both qualitative and quantitative ways. It is seen that Turkish banks' potential is better than emerging markets. Keyword»: Banking Money, Banking Sector, Turkish Bank, Emerging Market Banks, Banking Ratios. ZC YtelfCÖ?RETİM KURULU