Döviz kuru riskinin hisse senedi getirisi üzerindeki etkisi ve bu etkinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası`nda işlem gören hisse senetleri için araştırılması

Abstract

ÖZET DÖVİZ KURU RİSKİNİN HİSSE SENEDİ GETİRİŞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ VE BU ETKİNİN İMKB'DE İŞLEM GÖREN HİSSE SENETLERİ İÇİN ARAŞTIRILMASI Osman Aziz ALTAY Doktora Tezi, İsletme Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Serpil CANBAŞ Aralık 1999, 295 sayfa Dünyada, 1980'li yıllarda, beklenmeyen döviz kuru dalgalanmalarının yarattığı döviz kuru riski ve bu riskin hisse senedi getirileri üzerindeki etkisi yoğun bir şekilde araştırılmaya başlanmıştır. Özellikle 1994 yılının Ocak ve Nisan aylarında gerçekleşen beklenmeyen devalüasyonlardan kaynaklanan dalgalanmalar sonucu Türkiye'de de söz konusu riskin etkileri araştırılmaktadır. Bu çalışmada döviz kuru riski, bu riskin etkileri ve döviz kuru riski ile hisse senedi getirileri arasındaki teorik bağ açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca, Türkiye'de döviz kuru riski ve IMKB piyasa getirişi reel olarak ölçülerek İMKB' de işlem gören 50 adet hisse senedinin reel getirişi ile üişkilendirilmiştir. Böylece, piyasa getirişi de dikkate alınarak, döviz kuru riskinin hisse senedi getirisiyle ilişkisi olup olmadığı araştırılmış ve söz konusu riskin hisse senedi gerililerini açıklayıcı gücü ölçülmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda, yatay-kesit analizleri kullanılarak döviz kuru riski etkisi katsayılarının şirketlerin 1996 yılı hisse senedi getirilerini ne ölçüde açıkladığı araştırılmıştır. Sonuç olarak, Türkiye'de döviz kuru riskinden korunmaya çalışan şirket yöneticilerine ve IMKB' de döviz kuru riskinin fiyatlandınlıp fiyatlandınlmadığını merak eden yatırımcılara da önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Döviz Kuru Riski, Döviz Kuru Riski Etkisi, Döviz Kuru Riski Etkisinden Korunmak, Hisse Senedi Getirişi, Piyasa Getirişi.

ABSTRACT THE EFFECT OF THE FOREIGN EXCHANGE RATE RISK ON THE RATE OF RETURN ON COMMON STOCKS AND A STUDY OF THIS EFFECT ON THE COMMON STOCKS TRADED AT ISE Osman Aziz ALTAY Ph.D Thesis, Business Department Supervisor: Prof. Dr. Serpil CANBAŞ December 1999, 295 pages In 1980's, there has been intensive research world-wide on the foreign exchange rate risk and its effects on the rate of return on common stocks. Especially after the fluctuations originating from the devaluation which unexpectedly occured in January and April 1994, the effects of the said risk are now being also researched in Turkey. This study explains the foreign exchange rate risk, exposure to foreign exchange rate risk and the theoretical relationship between the foreign exchange rate risk and the rate of return on common stocks. The real foreign exchange rate risk as well as the real market rate of return in ISE are measured and their relationship with the rate of return on 50 common stocks traded at ISE is also researched. Consequntly, the relationship between the foreign exchange rate risk and the rate of return on the common stocks has been determined together with the market rate of return and the explanatory power of the foreign exchange rate risk has been measured. At the same time, cross-sectional analyses are conducted to analyze how well the exposure coefficients explain the rate of return on common stocks in 1996. In conclusion, recommendations are made to company directors regarding their hedging activities from foreign exchange rate risk and to investors who are interested in finding out whether the foreign exchange rate risk is being priced at ISE. Keywords: Foreign Exchange Rate Risk, Exposure to Foreign Exchange Rate Risk, Hedging, Rate of Return on Common Stock, Market Rate of Return.