Kısıtlar teorisi ve yönetim muhasebesi açısından değerlendirilmesi: Bir sanayi işletmesinde uygulama

Abstract

ÖZET KISITLAR TEORİSİ VE YÖNETİM MUHASEBESİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: BİR SANAYİ İŞLETMESİNDE UYGULAMA Elif N.ÜNAL Yüksek Lisans Tezi, İstetme Anabilim Data Danışman: Prof. Dr. Nihat KÜÇÜKSAVAŞ Eylül, 2000, 137 sayfa Firmaların rekabet avantajı kazanabilmelerinde en önemli umurlardan birisi zaman unsurudur çünkü artan rekabet ortamında müşteri memnuniyetinin sağlanabilmesi ve dolayısıyla pazar paylarmın artabumesi için müşterilerin istek ve ihtiyaçlarına çabuk cevap vermek gerekmektedir, öyle ki en kaliteli bir ürün büe, ihtiyaç duyulduğunda mevcut değilse müşteri için bu ürünün değeri azalacaktır. Bu da müşterilerin firma ürünlerine olan bağlılığının ve dolayısıyla firmanın pazar payının ve kannm azalmasına neden olacaktır. Bu yüzden müşterilerin taleplerini zamanında yerine getirmek gerekmekte bunun için de ürünlerin zamanında tamamlanması gerekmektedir. Bunu başarabilmede kısıtlar teorisi oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Çünkü üretim sürecinde ortaya çıkan kısıtların yönetilmesi ile aşın yan mamul stoklan ve dolayısıyla maliyetler azalmakta, süreç daha akıcı ve verimli hale gelmekte ve bu şekilde ürünler zamanında tamamlanıp müşterilere çabuk bir şekilde sunulabilmektedir. Bunların sonucu olarak da firmaların karlılığı artmaktadır. Bu çalışma üe, firmaların karlılıklarının arttırılabilmesi için, üretim sürecinde ortaya çıkan kısıtların tespit edilip ortadan kaldırılmasının yani yönetilmesinin önemine yönelik bir araştırma yapmak amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, araştırmanın teorik bölümünde, kısıtlar teorisi süreç muhasebesi konusuyla birlikte yönetim muhasebesi açısından incelenmiştir. Uygulama bölümünde ise bir imalat firmasında yapılan tanımlayıcı ve keşifsel olay çahşmalan ile teorinin firma karma olan etkisi ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Kısıt, Darboğaz, Süreç, Kısıtlar Teorisi, Süreç Muhasebesi, Kısıt Yönetimi

II ABSTRACT THEORY OF CONSTRAINTS AND ITS EVALUATION IN TERMS OF MANAGEMENT ACCOUNTING: AN APPLICATION IN AN INDUSTRIAL FIRM Elif N. ÜNAL Master Thesis, Business Department Supervisor: Prof. Dr. Nihat KÜÇÜKSAVAŞ September, 2000, 137 pages Time is one of the main factors for the firms to be able to gain competitive advantage because in an increasing competitive environment, for consumer satisfaction and to increase market share, the needs and wants of consumers must be provided immediately. So as much even if the best quality product is not present when it is demanded, its value will decrease in the view of consumer. This means; for consumers, the loyalty for firm's products will decrease and for firms, market shares will have been getting smaller consistent with profit ratios. Therefore demand must be satisfied just in time, and to achieve this, products must be produced just in time. To be able to achieve this, theory of constraints plays a key role. Because managing of constraints which reveal through the production process will decrease inventory of work in process, decrease the costs as well and the production process will become more fluent and more productive so firm's products can be completed and distributed to consumers just in time. As a result firms' profitability increases. This study aims at expose the importance of identification and elimination (management) of constraints which reveal through the production process for increasing profits of firms. In this framework, in the theoretical part, theory of constraints, with throughput accounting examined in terms of management accounting. In the application part, a manufecturing firm is choosen for descriptive and explarotary case studies, in order to show the effect of this theory to the firm's profit Key Words: Constraint, Bottleneck, Throughput, Theory of Constraints, Throughput Accounting, Managing Constraints