Türkiye`de mevduat bankalarında etkinliğin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET TÜRKİYE'DE MEVDUAT BANKALARINDA ETKİNLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ Gamze VURAL Yüksek Lisans Tezi, İşletme Anabilim Dalı Danışman: Prof.Dr. Serpil CANBAŞ Eylül, 2000, 120 sayfa Finans sistemi içinde oldukça büyük bir öneme sahip olan bankalar, rekabet sınırlarının genişlediği ve rekabet baskısının giderek arttığı globalleşen piyasalarda faaliyetlerine devam etmek zorundadırlar. Bankacılık sistemi üzerinde, rekabet ile birlikte, dışsal ekonomik ve siyasi faktörlerin ve yasal düzenlemelerin etkisi de oldukça yüksektir. Bu sistem içindeki mevduat bankalarının, dış çevreden gelen olumsuz etkileri aşmaları, gelişmelere uyum sağlayarak fırsatları değerlendirebilmeleri ve en önemlisi de rekabet avantajı yaratabilmeleri için iç dinamiklerini en iyi şekilde yönetmeleri gerekmektedir. Bankaların iç dinamiklerini iyi yönetebilmeleri, büyük ölçüde, üretim faktörlerini etkin kullanabilmelerine bağlıdır. Üretim etkinliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalar, belirli girdilerle maksimum çıktının üretilmesini veya belirli çıktının minimum girdiyle üretilmesini sağlayarak, maliyet tasarrufu ve gelir artışı yaratacaktır. Bu da bankalara önemli bir rekabet avantajı sağlayacaktır. Bankaların çok ürünlü hizmet işletmeleri ve özellikle bir aracı kurum olmaları, bankalar için performans değerlemesinin önemli bir boyutu olan etkinlik ölçüm ve analizlerini karmaşıklaştırmaktadır. Fakat bankalar ve ilgili çıkar grupları performans analizlerini ağırlıklı olarak finansal oranlan kullanarak yapmaktadır. Bankaların performans ölçümünde de kullandıkları bir grup finansal oran içinden, etkinlik faktörünü açıklayabilen ve temsil edebilen finansal oranların tespit edilmesi ve etkinlik ölçütü olarak kullanılabilmesi bankalar ve ilgili çıkar grupları için etkinlik analizlerini daha pratik hale getirecektir. Anahtar Kelimeler: Etkinlik, bankacılık, bankacılıkta etkinlik ölçümü, faktör analizi.

ABSTRACT EVALUATIONS OF THE EFFICIENCY OF COMMERCIAL BANKS INTURKEY Gamze VURAL Master Thesis, Business Department Supervisor: ProflDr. Serpil CANBAŞ September, 2000, 133 pages Banks have been the most important segments of the financial system and they have to compete in an ever globalizing environments. Banking system has always been subject to not only competitive and external pressures but also interferences by the legal and regulatory systems. In such a complex environmental system for commercial banks avoiding the negative developments in their external environment, taking advantage of the opportunities in the environment and maintaining their competitive advantage and strength requires them to employ effective management of internal dynamics within their organizations. Successful management of internal dynamics necessitates that production factors are efficiently utilized. For productivity and operational efficiency banks have to achieve reduction in their costs and increase in their income. This is possible by achieving maximum output with given input and or given output with minimum input which can provide commercial bank competitive advantage. Banks are regarded as multi product, intermediary organizations. Because of such characteristics it is complex and difficult to evaluate the performance of banks by analytical methods. Nevertheless commercial banks' performance usually evaluated on the basis of financial ratios. The purpose of this study is to determine some of the financial ratios that best predict or have better potential to evaluate a banks performance than the others. Such ratios could make the efficiency evaluation of banks easier and more practical for both the banks themselves and various stakeholders. Keywords: Efficiency, banking, efficiency in banking, factor analysis n