İmalat sanayi firmalarının çalışma sermayeleri ile karlılık arasındaki ilişki üzerine: BİST-100 uygulama örneği

Abstract

Çalışma sermayesi, işletmelerin faaliyet döngüsü bağlamında ve bu faaliyetler sonucu elde edilecek karlılık kavramı açısından önemli konuların başında yer almaktadır. Bu doğrultuda işletmeler için hayati önem taşıyan tedarik-üretim- satış sürecinin kesintisiz bir şekilde yürütülmesi, vadesi gelmiş borçlarını ödeyebilmesi ya da temel amaçlarından biri olan kar elde etme eylemini müspet anlamda geliştirebilmesi adına çalışma sermayesi kritik bir noktayı oluşturmaktadır. Esas olarak çalışma sermayesi yönetiminin ilgi alanını, dönen varlıkların optimal miktar ve bileşiminin ne olacağı ve bu varlıkların nasıl finanse edileceği konuları oluşturmaktadır. İşletmelerin optimal bir çalışma sermayesi düzeyini yakalabilmelerinin doğal olarak işletmenin durumunu yansıtan göstergeler arasında en önemli sayılabilecek karlılığı da bu açıdan etkilemesi beklenir. Bu çalışma esasen işletmelerin karlılıkları ile söz konusu çalışma sermayesi yönetimleri arasındaki ilişkinin irdelenmesi hedefi taşımaktadır. Bu hedef doğrultusunda çalışmanın ilk bölümünde çalışma sermayesi kavramı ve yönetimi bir bütün olarak ve güncel bilgiler ışığında ele alınmıştır. İkinci bölümde ise çalışma sermayesi, söz konusu bütünün temel unsurları olan nakit yönetimi, alacak yönetimi, stok yönetimi ve diğer unsurları açısından kısımlarına ayrıştırılarak incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde konuyla ilintili olarak analiz yöntemleri üzerinde durulmuş ve çalışma metodolojisinde yer alan yöntemler, özellikle karlılık kavramının değerlendirilmesinde daha modern bir perspektif sunan Ekonomik Katma Değer (EVA) konusuna odaklanılmıştır. Son bölümde ise Türkiye'de faaliyet gösteren ve BİST-100'de işlem gören 120 imalat firmasının 10 yıllık (2003-2012) verileri üzerinden regresyon analizi yapılmış ve sonuçları bu açıdan incelenmiştir. Çalışma sermayesini temsilen literatürde çok sayıda değişken kullanılmaktadır. Bu çalışmada çalışma sermayesini temsilen likidite oranlarına başvurulmuş ve işletmenin karlılığını temsil etmek üzere net kar marjı ile ekonomik katma değer yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen neticeler çalışma sermayesi ile karlılık arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin varlığını teyit edecek şekilde olmuştur.

The working capital is one of the most important issue in the context of the firms' activities and the profitability that results in this activity process. In this respect, the working capital constitutes the critical point that is very prominent for corcerns and paying matured debts or developing positively the activity of reapping a profit which is basic for businesses. Essentially, the main concern of the working capital is what will the optimal amount and combination of current assets be and how will they be funded. It will be expected that the profitability which is the most common indicator for observing the situation of a concern can be affected by hitting the target of an optimal level of working capital. This study, indeed, aims to examine the relationship between the working capital and the profitability. For this purpose, in the first chapter the concept and management of working capital is referred as a whole and in the light of current knowledge. In the second chapter, the working capital is examined by seperated into the sections as cash management, receivables management and inventory management which are the parts of that whole. The third chapter of the study is focussed both the analysis methods in the relation with the main topic and the other methods used in the methodology of the study, especially Economic Value Added (EVA) which provide more modern perspective about assessing the profitability. In the last chapter, there is the regression analysis of 120 manufacturing firms of ten years (2003-2012) operating in Turkey and trading in BIST-100. There are too many working capital variables in the literature. In this study, the liquidity ratios are used as working capital variables and the net profit margin (NPM) and economic value added (EVA) as profitability of the concerns. The results show there is a positive and significant relationship between working capital and profitability.