İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretiminin sosyal ve diğer bilimlerle ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, ilköğretim 4. sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler dersini anlatırken bu dersteki kavramlarla diğer Sosyal bilim dallan ve dersler arasında ne derece ilişki kurup kurmadığım ve seçilen bazı değişkenler açısından, kavramların Sosyal bilim dallarıyla ilişkilendirilmesinde anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmış tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini 1999-2000 öğretim yılında Adana İli Yüreğir ve Seyhan merkez ilçelerindeki ilköğretim okulları oluşturmuştur. Bu evren içerisinden tesadüfi küme örnekleme yöntemi ile seçilen 25 ilköğretim okulu örnekleme alınmıştır. Bu okulların sabahçı ve öğleci 4. sınıf öğretmenleri, toplam 106 kişi çalışma evrenini oluşturmuştur. Bu araştırma için gerekli veriler, ilköğretim 4. sınıf öğretmenlerinin disiplinlerarası öğretime ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacı ile araştırmacı tarafından geliştirilen anket ve görüşmelerden elde edilen veriler olmak üzere 2 kaynaktan toplanmıştır. Veri toplama sırasında, çalışma evrenini oluşturan 106 öğretmene anketler bizzat araştırmacı tarafından uygulanmış ve aynı gün toplanmaya çalışılmıştır. Öğretmenler anketi yanıüadıktan sonra gönüllü olan öğretmenlere yine araştırmacı tarafından 7 tane açık uçlu soru sunularak 71 öğretmenle görüşülmüştür. Verilerin çözümlenmesinde öncelikle, anketlerden elde edilen veriler frekans - yüzde ve X2 tekniği kullanılarak analiz edilmiş ve daha sonra anketten elde edilen nicel veriler, görüşme sırasında elde edilen nitel verilerle desteklenerek `bulgular ve yorum` bölümüne yazılmıştır. Sonuç olarak, örnekleme alınan öğretmenlerin yandan fazlasının Sosyal Bilgiler dersindeki kavranılan `Genellikle` diğer Sosyal bilim dallanyla ilişkilendirdüderi ve öğretmenlerin cinsiyetleri, kıdemleri, mezun olduklan okul ve hizmetiçî eğitim programlanna katılma durumlan ile Sosyal Bilgiler dersini Sosyal Bilim dallanyla ilişkilendirmeleri arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (P>0.05).II Aynca, öğretmenlerin, Sosyal Bilgiler dersini Türkçe dersiyle `Her zaman`, Matematik, Fen Bilgisi, Müzik ve Resim dersleriyle `Arasıra` ilisküendiıdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ancak, ankette her ne kadar bu sonuçlar ortaya çıkmış olsa da özellikle görüşme sırasında öğretmenlerin `disiplinlerarası öğretime` yönelik sorulara yeterli düzeyde cevap ve örnek verememeleri ya da cevap vermekten kaçınmaları onların gerçek anlamda disiplinlerarası öğretimden haberdar olmadığının ve Sosyal bilgiler dersinde böyle bir öğretimi kullanmadığının göstergesi olabilir.Anahtar Kelimeler: Eğitim programı, Disiplinlerarası öğretim programı, Sosyal Bilgiler programı, Sosyal Bilimler, İlköğretim

This is a descriptive study conducted via a survey to determine to which degree 4th grade elementary school teachers relate the concepts included in the Social Studies course to social sciences and other disciplines during class time and to determine whether a plausible difference exists between the concepts introduced in the class and other social sciences, based on several selected variables. The population for this study was the elementary schools in the Yüreğir and Seyhan districts of Adana. Twenty five elementary schools were randomly chosen from the two districts. The samples consisted of 106 4th grade teachers in these schools. The data for this study were collected using two means, one of which is the survey that aimed to collect information on what teachers thought about interdisciplinary education, and the other is the personal conversations with the selected teachers. To collect the necessary data, the survey was applied to 106 teachers and following the surveys 71 voluntary teachers were asked 7 open-ended questions. To analyze the data, first, frequency distribution, percentages, and chis quare (X2) were used. Then, the quantitative data obtained from the survey were related to the qualitative data obtained from the interview. As a result, it was found that more than 50% of the teachers sampled in this study `generally` interrelated the Social Studies concepts and other social sciences. No significant difference was found between the ability of the teachers to relate the course concepts to social studies and the gender, rank, the university from which the teachers graduated, and workshops that the teachers attended (P>0.05). Additionally, it was determined that the teachers `always` related the Social Studies concepts to Turkish, and `occasionally` to mathematics, physics, music, and painting.IV The fact that the teachers did not answer the questions regarding `interdisciplinary education` satisfactorily or that they hesitated to answer the questions might be an indication for not having been informed about interdisciplinary education properly and that they do not actually use this form of education in the social sciences course.Keywords: Curriculum, Interdisciplinary curriculum. Social studies curriculum, Social Science, Primary school.