İlköğretim I. aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar

Abstract

ÖZET İLKÖĞRETİM L AŞAMA SINIF ÖĞRETMENLERİNİN SINIFTA GÖZLEMLEDİKLERİ PROBLEM DAVRANIŞLAR Fatma SADIK Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Adil TÜRKOĞLU Temmuz-2000, 238 sayfa Bu araştırma, İlköğretim I. Aşama (1-5. sınıf) sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışları belirlemek amacıyla yapılmış, genel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Bu bağlamda; ilkokul sınıflarında problem davranış olarak tanımlanan öğrenci davranışları, bu davranışların sınıflarda hangi sıklıkta gözlendiği (yoğunluk), problem davranışların önem dereceleri (ciddilik), sürekli problem davranış gösteren öğrenci sayısı ve cinsiyeti, öğretmenlerin yönetimini zor olarak nitelendirdiği problem davranışlar, problem davranışların yönetimine ayrılan süre, öğretmenlerin bu konuda kendi yeterliliklerini nasıl algıladıkları ve problem davranışların nedenleri konusunda öğretmenlerin görüşleri alınmıştır. Araştırmanın çalışma evreni, 1999-2000 eğitim-öğretim yılında Adana ili Yüreğir ve Seyhan merkez ilçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenleridir. Tesadüfi küme örnekleme yöntemi ile seçilen 19 ilköğretim okulunda görev yapan 321 sımf öğretmeni araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Bu araştırma için gerekli veriler araştırmacı tarafindan ilgili literatürden yararlanılarak ve uzman görüşüne başvurularak geliştirilen anket formunun uygulanması ile elde edilmiştir. Anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm Ikişisel bilgiler, ikinci bölüm ise problem davranışlarla ilgili sorulardan oluşmaktadır. Ankette toplam 21 soru bulunmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir. Öğretmenlerin problem davranış olarak tanımladıkları öğrenci davranışları genellikle kişiye ve eşyalara karşı saldırganlık içeren bireysel davranışlardır. Çocuğun ders çalışma beceri ve alışkanlıklarından, gelişim özelliklerinden kaynaklanan davranışlar (sağa-sola bakınmak, ders dışında başka bir işle uğraşmak, yanındaki arkadaşı ile konuşmak vb.) genellikle `kısmen` problem davranış olarak tanımlanmıştır. Öğretmenlerin sınıf içinde `en sık` gözlediği problem davranışlar; verilen görevleri yapmamak, sınıfta bir şeyler yemek, ders dışında bir işle uğraşmak, herhangi bir nesne ile meşgul olmak davranışlarıdır. Hırsızlık, arkadaşlarıyla kaba ve küfürlü konuşmak, yalan söylemek, arkadaşlarından izin almadan çantalarını karıştırmak davranışları ise öğretmenlerin `en ciddi` algıladıkları problem davranışlardır. Yönetimi `en zor` olarak nitelendirilen öğrenci davranışları ise; hırsızlık, öğretmenin ve arkadaşlarını sözünü keserek konuşmak, saldırganlık, yalan söylemek, birbirlerini şikayet etmek ve diğer öğrencileri konuşarak rahatsız etmek davranışlarıdır. Genel olarak her sınıfta ortalama 5 öğrenci öğretmenler tarafından sorunlu öğrenci olarak tanımlamış ve bu öğrencilerin erkek öğrenciler olduğu belirtilmiştir. Öğretmenler, problem davranışların yönetimine gereğinden fazla zaman harcamalarına rağmen bu konuda `ara sıra` sorunlar yaşadıklarını belirtmişlerdir. Aile, çocuğun okul dışındaki arkadaş çevresi, kalabalık sınıflar ve toplum problem davranışların temel nedenleri olarak gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Sınıf Yönetimi, Öğretim Yönetimi, Davranış Yönetimi, Problem Davranışlar, İlköğretim n

ABSTRACT DISRUPTIVE BEHAVIOURS IN THE CLASSROOM OBSERVED BY THE PRIMARY SCHOOL TEACHERS Fatma SADIK M.A. Thesis, Department of Education Sciences Supervisor: Prof. Dr. Adil TÜRKO?LU JuIy-2000, 238 pages The purpose of this study is to identify the distruptive behaviours observed by the primary school teachers in their classrooms. This research is a descriptive study done within the technique of general survey model. Teachers' views on students' behaviours desribed as ` disruptive` ; the most common disruptive behaviours in the classrooms ; the seriousness of these problems ; students' most common discipline problems which were difficult to handle; the time spent on managing these misbehaviours; how teachers perceive their self-competence on these issues; and the reasons for these disruptive behaviours are reported. The population of the study included primary school teachers (N: 321) from 19 primary schools located in two parts of Adana, Yüreğir and Seyhan, 1999-2000 academic year. Random proportional sampling was used for the selection of the subjects for data collection. The questionnaire was developed by the researcher in the light of the related literature and the specialists' views was used in order to obtain the required data. The questionnaire included two main parts. The first part aims to collect personal information about the teachers. The second part consists of the questions mabout the disruptive behaviours. There were 21 questions in the questioimarie. The result of the study can be described as follows: The students' misbehaviours described as discipline problems by the teachers were mainly the physical aggression towards people and school property or the property of the others such as disturbing others, fighting, stealing, using abusive language, destroying others' property, making distruptive sounds,...etc. The behaviours related to the students' abilities, attitudes and their study skills (e.g. not following the directions, not attending the tasks, talking without permission,...etc.) were generally described as `mild misbehaviours` by the teachers. The most common problems encountered by the teachers were failing to complete the tasks, eating in the classroom, engaging in the inappropriate work,...etc.). Behaviours such as stealing, using swearing words, lying, destroying the others' property were the most serious problems for the teachers. However, the most serious problems which were difficult to handle for the teachers were talking without permission or interrupting the others, being assuhive,...etc. In general, the teachers described at least five students as `disruptive` in their classrooms and they reported that these were male students. Although the teachers claimed that they spent too much time handling these problems and they still experienced such kind of issues in their classrooms. The family background, friends, crowded classrooms, and the society were shown as the causes of these problem behaviours. Key Words: Classroom Management, Instructional Management, Behaviour Management, Misbehaviour, Primary School TV