Kesirli bütünleşme ve kesirli eşbütünleşme modellerinde tahmin ve Türkiye üzerine uygulamalar

Abstract

ÖZET KESİRLİ BÜTÜNLEŞME VE KESİRLİ EŞBÜTÜNLEŞME MODELLERİNDE TAHMİN VE TÜRKİYE ÜZERİNE UYGULAMALAR Zeynel Abidin ÖZDEMİR Doktora Tezi, İktisat Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. H. Mahir FİSUNOĞLU Aralık 2002, Sayfa 110 Bu çalışmada, kesirli bütünleşme ve kesirli eşbütünleşme modellerinde tahmin ve Türkiye üzerine uygulamalar yapılmıştır. Bu çalışmanın Türkiye ekonomisi üzerine yapılan diğer uygulamalı çalışmalardan farkı -Geweke ve Porter- Hudak Log-periodogram, Robinson Gaussgil yarı parametrik ve Whittle yaklaşık maksimum olabilirlik kesirli bütünleşme tahmin yöntemleri kullanılarak- Türkiye ekonomisine ilişkin 1986:01-2000:02 dönemi için satın alma gücü paritesinin (SGP), 1986:02-2000:02 dönemi para talebinin bulunmasında temel zaman serilerinin ve 1985:1-2002:1 dönemi cari döviz kuru serilerinin kesirli bütünleşme ve kesirli eşbütünleşme analizi yapılmasıdır. Uygulama sonuçlan Türkiye Ekonomisi için SGP ilişkisinde yer alan cari döviz kuru ile Türkiye/ABD göreli fiyatlarının kesirli bütünleşik seriler ve bu serilerin kesirli eşbütünleşik olduğunu göstermiştir. Para talebi ilişkisinde Reel M2, GSMH ve interbank faiz oram serilerinin kesirli bütünleşik ve kesirli eşbütünleşik olduğu sonucuna varılmıştır. Cari döviz kuru serilerinin kesirli bütünleşik ve kesirli eşbütünleşik olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Uzun Hafıza Süreçleri; Kesirli Bütünleşme; Kesirli Eşbütünleşme; ARFIMA Süreçleri; Satın Alama Gücü Parkesi; Para Talebi; Cari Döviz Kuru. JEL Sınıflaması: C22, C32, E41, F31

n ABSTRACT ESTIMATION OF THE FRACTIONAL INTEGRATION AND FRACTIONAL COINTEGRATION MODELS AND THEIR APPLICATIONS TO TURKEY Zeynel Abidin ÖZDEMİR Ph.D.Dissertation, Department of Economics Supervise!-: Prof. Dr. Mahir FİSUNO?LU November 2002, 110 pages This thesis analyzes the estimation of the fractional integration and fractional cointegration models and their applications to Turkish economy. Unlike previous applied studies done -using Geweke and Porter-Hudak Log-periodogram, Robinson Gaussian semi parametric and Whittle approximate maximum likelihood fractional integration techniques- considering Turkish economy, fractional integration and fractional cointegration analysis are applied to Purchasing Power Parity (PPP) for the period 1986:01-2000:02, fundamental time series in order to find out money demand for the period 1986:02-2000:02 and current exchange rate series for the period 1985:01-2002:01. Main conclusion emerges from the analysis is that for Turkish economy current exchange rate and Turkish/US relative prices that are included in PPP relation are both fractional integrated and fractional cointegrated series. Considering money demand relation, fractional integrated and fractional cointegrated real M2, GDP and interbank interest rate series are observed. Likewise, it is found out that current exchange rate series are fractional integrated and fractional cointegrated. Keywords: Long memory processes; Fractional integration; Fractional Cointegration; ARFEVIA processes; Purchasing Power Parity; Money Demand; Current Exchange Rate. JEL classification: C22, C32, E41, F31