İlköğretim 3. 4. ve 5. sınıf çocuklarının arkadaşlık konusundaki görüşleri ve arkadaş seçimlerinin etkileyen etmenler

Abstract

ÖZET İLKÖĞRETİM 3. 4. VE 5. SINIF ÇOCUKLARININ ARKADAŞLIK KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİ VE ARKADAŞ SEÇİMLERİNİ ETKİLEYEN ETMENLER Rezzan GÜNDOGDU Yüksek Lisans Tezi, Eğitini Bilimleri Anabilim Dalı Danışman : Yard. Doç. Dr. Meral Atıcı Şubat - 2003, 145 sayfa Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 3. 4. ve 5 sınıf öğrencilerinin arkadaşlık konusundaki görüşleri ve arkadaş seçimlerini etkileyen etmenlerin neler olduğunun ortaya çıkarılmasıdır. Bu çalışma, 2001-2002 eğitim-öğretim yılında Niğde İl Merkez' inde bulunan alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeyi temsil eden 3 ilköğretim okulundaki 355 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın verileri öğrenciler için hazırlanan anket formu ile, araştırmanın amaçları doğrultusunda ve uzmanların denetiminde toplanmıştır. Araştırmada öncelikle açık uçlu sorulara öğrencilerin verdiği yanıtlar içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Bu analiz sonucunda ortaya çıkan temaların okul, cinsiyet ve sınıf düzeylerine göre ayrı ayrı yüzde ve frekans değerleri hesaplanmıştır. Ortaya çıkan bu yüzde ve frekans değerleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Sonuçta, çocukların arkadaşı; iyi olan, dürüst olan, çalışkan olan kişi olarak tanımladıkları görülmüştür. Arkadaş tanımında kız ve erkek öğrencilerin benzer özelliklere dikkat ettiği görülmüştür. Ancak sınıf düzeylerine göre farklılıklar olduğu görülmüştür. Sınıf düzeyi yükseldikçe, çocukların arkadaşı tanımlamada kullandıkları özelliklerin de arttığı bulunmuştur. vıuÇocukların arkadaş seçiminde etkili olan faktörler incelenmiş, fark etmez cevabının en fazla tercih edilen madde olduğu, kendi cinsinden birini seçme eğilimlerinin, karşı cinsten birini seçme eğiliminden daha fazla olduğu bulunmuştur. Yine arkadaş seçiminde aynı yaşta olup-olmamaya ise, araştırmaya katılan öğrencilerin yarısı önem verirken diğer yarısı bunun o kadar önemli olmadığı yönünde görüş bildirmişlerdir. Anne-baba ve öğretmenlerin çocukların arkadaş seçimine karıştıkları yönünde bir sonuç çıkmıştır. Anne-baba ve öğretmenlerin çocukların arkadaş seçiminde önem vermelerini istedikleri özelliklerin aynı olduğu bulunmuştur. Bu özellikler ise, iyi olma, dürüst olma, çalışkan olma ve kötü olmamadır. Anahtar Kelimeler: Arkadaş, Arkadaşlık ıx

ABSTRACT THE VIEWS OF THIRD, FORTH AND FIFTH GRADE PRIMARY SCHOOL STUDENTS ON FRIENDSHIP AND THE FACTORS INFLUENCE ON THEIR CHOICE OF FRIENDS Rezzan GÖN DO?DU M.A. Thesis, Department of Education Sciences Supervisior : Asst. Prof. Meral Atıcı February - 2003, 145 Pages The aim of this study is to reveal the views of third, forth and fifth grade primary school students on friendship and the influence their choice of friends. This study was carried out in the center of Niğde province, with 355 students from 3 different primary schools representing lower, middle and upper socio- economical classes. Data was collected through a questionnaire prepared by the researher. In the study, students' answers especially to the open-ended questions were analysed using content analysis method. Percentages and frequency values were calculated for the themes revealed by this analysis, according to school, gender and grade seperately Afterwards, these percentages and frequency values were examined for the relations between them. Consequently, it was seen that children had described `the friend` as the good, the honest and the hard-working one. Boys and girls considered similar features when describing `the friend`. However, there were some differences between the grades: Students from higher grades mentioned further features when describing `the friend`. The factors that influence children's choice of friends were examined, and it was found out that they are more eager to choose the ones who are of the same gender withthem. Half of the students stated that being of the same age is important in choosing friends, while the other half stated that it is not quite important. Another result was that parents and teachers influence the children on choosing friends. The features which teachers and parents both want children to consider when choosing a friend were the same: being good, being honest, being hard-working, and not being bad. Keywords: Friend, Friendship. JUU -j»m>« tm/ m ran -m ir, i il»vj» ?. xi