Kelâm ekollerinin Allah tasavvurunda insan unsuru

Abstract

ÖZET KELÂM EKOLLERİNİN ALLAH TASAVVURUNDA İNSAN UNSURU Nail KARAGÖZ Yüksek Lisans Tezi, Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı Danışman: Yrd.Doç.Dr. İsmail YÖRÜK Temmuz 2004, 138 sayfa Bu çalışmada kelâm ekollerinin Allah tasavvurunda insana verdikleri yer tartışılmaya çalışılmıştır. Şurası muhakkak ki Allah, kelâmın en önemli konularından biridir. Hem Kur'an hem de kelâmcılar Allah'ı değişik usullerle tanıtmışlardır. İslâm inancının merkezinde olan Allah'ın muhatap aldığı tek varlık olan insanın konumu ve değerini ortaya koymak, çalışmamızın esasım oluşturmaktadır. Kur'an'da Allah, hem sonsuz gücü olan-hem merhametli, hem ulaşılmaz-hem kullarına çok yakın, hem insana yetki veren-hem de sorumluluklarını hatırlatan bir yüce yaratıcı olarak tanıtılır. İnsanın bu yüce yaratıcıya, kendisine ve evrene karşı olan sorumluluklarının yer aldığı ayetler, Kur' an' in çok geniş bir kısmını kapsar. Kelâmcıların Allah tasavvurları da Kur'an paralelinde gelişmiştir. Ancak zamanla onun kullanmadığı kavram ve yöntemler kelâmın malzemeleri arasına girmiştir. İnsan ise kelâm için bir konu olarak ancak Allah tasavvurları ile ilgili tartışmalar sırasında ele alınmıştır. Bu noktada Kur'an ile kelâmın farkı ortaya çıkar. Zira Kur'an'da her ne kadar Allah, merkezi bir yere sahipse de O'nun muhatap aldığı varlık olma balonundan insana yapılan vurgu kelâmdakinden daha belirgindir. Konuyu, kelâmın ilahiyat ve insanın fiilleri konulan çerçevesinde inceledik. Bu iki konudaki düşüncelerin birbirlerini nasıl etkilediklerini belirlemeğe çalıştık. Çalışma, literatür taraması yoluyla, ekollerin Uderlerinin görüşleri çerçevesinde yürütülmüştür. Anahtar Kelimeler: Kur'an, Allah, insan, kelâm ekolleri, yaratma.

11 ABSTRACT AS AN ISSUE THE HUMAN IN ALLAH CONCEPT OF ISLAMIC THEOLOGY'S SCHOOLS Nail KARAGÖZ Master Degree Thesis, Department of The Basic Islamic Sciences Supervisor: Yrd.Doç.Dr. Ismail YÖRÜK July 2004, 138 pages In this study, the site that Islamic theology's schools in Allah concept give human had been tried to be discussed. It is sure that, Allah is the one of the most important themes in Islamic theology. Both Koran and the Islamic theologists had introduced Allah in different ways. To stake the site and valve of human that is the only creature Allah, in the centre of Islamic belief, lias been subjected to brings the basic of our study into existence. Allah, in Koran is introduced as both merciful and having infinite force both unaccessible and thet is very clode to human beings, both giving authority to human and reminding their responsibilities, is a great creative. The verses of Koran which tell about the responsibilities of human to this great creative, to himself and to the universe include a vast part of Koran. Allah concepts of Islamic theologists develop according to Koran, But by the time the notion and the methods which it doesn't use, had become the materials of Islamic theology. Human in Islamic theology as a subject is dealt with only during the discussions concerning Allah conceps. The difference between Koran and Islamic theology arises at this respect. Because, in Koran although Allah has a central site, the importance which is given to human because of being the only creature that Allah stakes is more obvious than in Islamic theology. We had searched the subjects in the aspects of views at verbs of human and Islamic theology. We had tried to determine that how thoughts in these two subjects affected each other. This study had been executed by scanning of literature according to the opinions of Islamic theology leaders. Keywords: Koran, God, human, Islamic theology's schools, creation.