Mugil spp. ve Chasmichtys gulosus üzerinde kadmiyum, demir ve kurşun`un ayrı ayrı ve birlikte oluşturdukları toksik etkilerin araştırılması

Abstract

- 70 - 7. ÖZET Bazı deniz balıklan (Mugil spp, ve chasmichtys gulosvs') üzerinde Cd, Pb ve Fe'in oluşturacakları toksik etkiler sırasında meydana gelebilecek interaksiyonlar (etkileşim) araştırılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla metaller farklı konsantrasyonlarda tekli, ikili ve üçlü kombinasyonlar halinde uygulan mıştır. Denemeler iki gurup altında toplanmıştır. Birinci gurupta, stabil Cd, Fe, Pb ve deneme hayvanı olarak kefal balıkları (Mugil spp.) kullanılmıştır, örnekler 1., 3., 5., ve 7. haftalarda alınmış, Varian Techtron AAS (Model 1250) flame (Alev) tekniği kullanılarak analiz edilmişlerdir. Bu denemelerden elde edilen sonuçlara göre, yalnızca 2 ppm Cd uygulandığında 7.3 pg/gr yaş ağırlık, beraberinde 25 ppm Fe ilave edildiğinde 6.3 pg/gr yaş ağırlık, 1.0 ppm Pb ilâ vesiyle 5.7 pg/gr yaş ağırlık, Cd birikimi olmuştur. ikinci gurup denemelerde, radyoaktif Cd (Cd-115m) ve radyoaktif Fe(Fe-59) uygulanmış deneme hayvanı olarak chasmichtys gulosus kullanılmıştır. Birikim denemeleri 7 gün, kayıp denemeleri 25 gün süre ile yapılmıştır. Elde edilen bul gulara göre; Cd ortamda yalnızken 1 gr balıktaki Cd aktivitesi 198 cpm den 397 cpm'e ortama Fe ilavesiyle 189 cpm'den 1102 cpm'e yükselmiştir. Biyolojik yarı ömür (T l/2)'de, yalnızca Cd varlığında 110 gün (% 33) ve Cd-Fe birlikte bulun duğunda 30 gün (% 24) 'e düşmüştür. öte yandan,. Cd veya Cd-Fe çiftinin etkileri histolojik olarak incelen-* mistir. Işık mikroskobu ile yapılan incelemeler göstermiştirki Cd yalnız başına solungaç dokusu üzerine etkili olmamakta ancak Cd-^Fe çifti şeklinde solungaçlar da şişmeler ve flament boylarında kısalmalar şeklinde ortaya çıkan yapısal bo^- zukluklara neden olmaktadır. Sonuç olarak, subletal Cd konsantrasyonları bu balıklar üzerinde toksik olmadığı halde Fe ile birlikte olduğunda, daha düşük konsantrasyonlarda bile oldukça toksik olmaktadır. Böylece, Fe'in, Cd toksisitesi üzerinde etkisini arttırıcı veya synergistic olduğu söylenebilir.

71 8. SUMMARY In this investigation, the mutual interactions between Cd, Fe and Pb while the toxic effects on some marine fish had been studied. For this purpose the metals had been applied in different concentrations and in single, paired or triad combinations. The experiments had been carried on in two groups, in the first group the stable Cd, Fe and Pb has been applied in different con centrations to the experimental tank, and grey mullet ( Mugii spp. ) has been used. The samples were taken in the 1th, 3 rd, 5 th and 7 th days of experimental duration for 7-week (49 days) and analysed by Varian Techtron ASS (Model 1250) using by flame technique. As the results of this group of the experiments, Cd has been accumulated 7.3 y g/gr wet weight when only 2 ppm Cd has been added but 6.3 yg/gr wet weight together with 25 ppm Fe and 5.7 yg/gr wet weight together with 10 ppm Pb. In the second group of the experiments, radioactive Cd(Cd-115m) and radioactive Fe(Fe-59) has been used on rfrasmichtys guiosus. Accumulation experiments has been carried on for 7 days and loss experiments 25 days. It has been shownfrom the results that when Cd is alone in the medium, the activity raised from 198 cpm to 397 cpm/gr wet weight but when Fe is added along with Cd to the medium, the Cd activity raised from 189 cpm to 1102 cpm/gr wet weight. Also, biological half life (T./2) of Cd was 110 days (33 %) when Cd is alone but 30 days (24 %) together with Fe. On the other hand, the effects of Cd and Cd-Fe combinations had been studied histologically. In the light microscopy studies, it has been observed that only Cd has not any significant effects on the gill structural but paired Cd-Fe combinations caused to structural deformation on gill filaments as partly swelling and becaming short in lenght.72 It has been determined that in the sublethal Cd contcentrations isn't toxic to the fish greymullet (mgii spp'.) or chasmichtys guiosus but when it comes together with Fe even the contcentrations are low comparing to the previous experiments, it becomes highly toxic. So, it can be reported that Fe has synergistic or additive effects on Cd toxicity.