Sezaryenle doğum yapacak annelerle ameliyat öncesinde kurulan eğitsel ilişkinin ameliyat sonrası rehabilitasyonun başarısına etkisi

Abstract

56 ÖZET Sezaryen ameliyatı öncesi dönemde hastayı ameliyata hazırlamanın önemli bir yönünü, eğitim ve danışmanlık iliş kisi oluşturmalıdır. Bu araştırma, sezaryen ameliyatı olacak anne adayla rı ile ameliyat öncesi hazırlık aşamasında planlanmış bi reysel düzeyde eğitsel ve danışmanlık ilişkisi kurmanın, ameliyat sonrası dönemde rehabilitasyonun başarısına etki sini incelemek amacıyla yürütülmüştür. İzmir'de yer alan üç hastanenin doğum kliniklerinde Ekim 1987 - Eylül 1988 tarihleri arasında sezaryen ameliya tı olmak üzere kabul edilen annelerden 60'ı olasılıksız ör nekleme yöntemi ile 30 deney, 30 kontrol grubu olmak üzere örneğe alınmıştır. Örneklemede yaş, eğitim düzeyi ve daha önce sezaryen ameliyatı geçirme faktörleri açısından eşleme yapılmıştır. Annelerin sezaryen ameliyatına ilişkin bilgi düzeyleri ölçülmüş, deney grubu annelerle ameliyat öncesi dönemde planlanmış eğitim ve danışmanlık ilişkisi kurulmuş tur. Ameliyat sonrası dönemde ilk kendiliğinden miksiyon, ilk kendiliğinden fekal boşaltım, ilk kendiliğinden oturma, ilk kendiliğinden yataktan çıkma ve gezinme, ilk kendiliğin den bebeğini emzirme, ilk kendiliğinden bebeğinin altını aç ma, ilk kendiliğinden bebeğini kucağına alma, ameliyatın 1. günü bebeğini manüple etme sayısı gibi kriterlerin ilk kendiliğinden oluş süreleri bakımından deney grubu ile kuru lan planlanmış eğitsel ve danışmanlık ilişkinin, eğitim al mamış olan kontrol grubuna kıyasla olumlu gelişme sağlayıp sağlamadığı incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre ilk kendiliğinden fekal boşaltım ve ilk kendiliğinden bebeğin altını açma davranışı57 dışında diğer bütün kriterlerin `ilk kendiliğinden oluş` sürelerinde önemli düzeyde azalma sağlanmıştır. Rehabili tasyondaki gelişme hızının annelerin bilgi artış puanları ile anlamlı ilişkisi saptanmıştır. Ameliyat öncesi hazırlık döneminde bireysel düzeyde eğitim ve danışmanlık ilişkisi kurmanın sezaryen ameliyatı olacak annelerin rehabilitasyon süreçlerini olumlu yönde etkilediği ve bebeklerin bakımı açısından daha kısa sürede bağımsızlık kazandıkları sonucuna varılmıştır.

SUMMARY This research have been designed to study the effects of a well planned preoperative education and consultation, on the success of the rehabilitation of caesarrean patients. The study was conducted in the maternity departments of three large hospitals, during October 1987-Septemper 1988, in Izmir. A sample of 60 pregnant s were choosen by nonrandomized purposive sampling from among the pregnants who were appointed for caesarrean operation. The sample was assingned into test and control groups, with 30 pregnants in each. Groups were matched according to the factors of age, educational level end the number of caesarrean operations occured previously. Pregnants were visited by researcher and a pretest was given to all, for measuring their knowledge about caesarrean on the day before operation. Then the necessary information and consultation were given only to test group mothers, with a brochure prepared by the researcher, additionally. The test group was given a post test immediatly after this educational session. The effect of this nurse-patient relationship was evaluated by measuring the differences control groups. Some rehabilitation indices were difined as the first achievement hours of some physiologic and behavioral events indepentantly, after the operation. These criteria were; the pass of urine and feces, sitting on the bed, living the bed and walking, nursing the baby, holding the baby, changing diapears. The duration until the first achievement of the obove criteria independently after the operation, found to be significantly shorter for the test group mothers. Results suggested that pregnants needed information59 about cesarrean operation unrelatingly to their educational levels. A planned educational and consultative nurse-patient relationship established during the preoperative period can improve the success of their rehabilitation significantly.