Hemodialize giren hastaların yaşam kalitesinin saptanması ve bilgilendirici hemşirelik yaklaşımlarının yaşam kalitesine olan etkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışma, hemodialize giren hastaların yaşam kalitesinin saptanması ve bilgilendirici hemşirelik yaklaşımının yaşam kalitesine olan etkisinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Hemodializ Ünitesinde 31 Haziran - 31 Temmuz 1992 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırma kapsamına; 26 deney grubunda, 26 kont rol grubunda olmak üzere 52 hasta alınmıştır. Deney ve kontrol grubundaki deneklere anket, dialize girdikten bir buçuk saat sonra hasta tanıtım formu (EK I) ve hastaların yaşam kalitesini saptamaya yönelik pre-test an ket formu (EK II) uygulanmıştır. Deney grubu deneklere planlı sağlık eğitimi verilmiş, kontrol grubuna verilmemiştir. Eğitimden üç hafta sonra deney ve kontrol grubuna yaşam kalitesine yönelik post-test anket formu uygulanmış tır. Veri toplama aracı olarak, geçerlik ve güvenirliği sınanmış anket formu hastalara görüşme tekniği uygulanarak doldurulmuştur.137 Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde yüz delik, iki eş arasındaki farkın önemlilik testi ve iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (Mann Witney ve Wilcoxan T testi) ve varyans analizi kullanılmıştır. Deneklerin pre-teat puan ortalamalarına yaş, cinsiyet, eğitim durumu, hemodialize başlama süresi, hemodialize haftada giriş sıklığı ve süresinin etkisinin olmadığı saptanmıştır. Değerlendirme sonuçlarına göre hastaların yaşam kalitesi ile pre-test puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı saptanmıştır (T-0.4530, p/0.05)« Deney grubundaki deneklerin eğitim öncesi ve sonrası genel yaşam kalitesi puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (T-35.5, P^0.05). Kontrol grubundaki deneklerin pre-test ve post- test genel yaşam kalitesi puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur (T-94.0, p^0.05). Deney ve kontrol grubundaki deneklerin günlük yaşam aktivitelerini (GYA) yapmada güçlük, hastalık semptomları, Karnofsky indeksi, genel fiziksel iyilik hali eğitim öncesi ve sonrası puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamsız bulunurken (U-j-0.8476, p^ 0.05; U2-0.9708, pNo.05î ü*3»0.4050, P^0.05f U4-0.9708, pNo.05), psikolojik iyilik hali138 eğitim öncesi ve sonrası puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (U5-0.0187, p<0.05). Deney ve kontrol grubundaki deneklerin genel yaşam kalitesi post-test puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (U-0.0451, p<0.05).

summary This study has been planned for the purpose of determining the quality of hemodialysis patients» life and the influences of the quality of life the resembling of the learning nursing. This research took place in the Hemodialysis Units of Agean university Medical Faculty Research and Practise Hospital between 31. June-31. July. 1992, In this research, fifty-two patients had been used that twenty-six of them were experimental and the others were for control group. The test patients of these experimental and control groups answered to the patients* identity forms and determining qualities of patients* life that is pre-test questionnaire after half an hour and after they had come into hemodialysis. The experimental group had been educated with planned health programme but the control group hadn't been it. After three weeks, about the planned health education programme, A post-test was applied to all patients in experimental and control group. As a collect data, the patients were interviewed140 with a questionnaire which ia reliability and validity was tested. Statistical analysis of the data were performed. Percentage wt` tests, differences between two pairs and signifiance of `t` test between averages were done. According to the results of the researches and studies revealed that the qualities of the patients' life and among the pre- 1 est scores weren't been found significant relationship. Any significant relationship wasn't found between the patients' ages and sexes, the levels of education, the number of hemodialysis and entering frequency hemodialysis in a week. According to the results of experimental group between the quality of patients' life and pre-test scores hadn't been found significiant relationship (T-0.4530, p^>0.05). The difference of the general quality of the patients' life in experimental group between on pre test and post-test were found significiant relation ship (T-35.5, P^0.05). Ho significiant relationship was found between the quality of life scores on pre-test and post-test (T-94.0, p^0.05). In experimental and control patients couldn't be found significant relationship between daily activities of living symtomps of illness, Karnofsky141 Indexis, psychal well-being pre-test and post-teat scores (1^-0. 8476, p^>0.05; U2-0.9708, p^>0.05» U3-0.4050, p^>0.05U4-0.9708, p/0.05), but in in experimental and control patients could be found significant relationship! well-being pre-test and post- test scores (Uc-0.0187, pj^0.05). In experimental and control patients, signifi cant relationship had been found between quality of life and post-test average scores (tT-0.0451, p/o.05)«