İshal konusunda eğitilmiş ilkokul öğrencilerinden ebeveynlerine bilgi transferi

Abstract

- 137 - ÖZET Bu araştırma, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerine ishale ilişkin verilen sağlık eğitiminin bilgi transferi yolu ile ebeveynlerine aktarılmasının belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Deneysel olarak hazırlanan araştırma, 22.2.1993 - 23.4.1994 tarihleri arasında Bornova ilçesi ilkokullarından Yavuz Selim İlkokulu, Zehra Hocahanım İlkokulu ve Ömer Seyfettin İlkokulu 'nda yürütülmüştür (Ek 1). Araştırma kapsamına 210 öğrenci, 210 anne, 201 baba olmak üzere toplam 621 kişi alınmıştır. Deney ve kontrol gruplarına ilk olarak tanıtı cı bilgileri içeren ve ön test sorularını içeren soru formu uygulanmıştır (Ek II, III, IV). uygulanan ön test bilgi puan ortalamalarına göre deney ve kontrol grupları arasında istatistiksel düzeyde anlamlı bir fark saptanmamıştır. Öğrencilerin ishal konusunda bilgi düzeylerinin annelerinden ve babalarından daha düşük düzeyde olduğu belirlenmiş, ön testte tüm denekle rin bilgi düzeyleri yetersiz olarak değerlendirilmiştir. Deney grubu Öğrencilere birer hafta ara ile iki aşamada ishal konulu sağlık eğitimi verilmiş, kontrol grubuna eğitim verilmemiştir. Verilen eğitimi izleyen bir ay sonunda tüm deneklere son test soru formu (Ek IV) uygulanmıştır. Deney ve kontrol grubu öğrencilerin son test bilgi puan ortalamaları arasında (t = 24.13, p (^ 0.01), annelerin son test bilgi puan ortalamaları arasında (t = 11.70, p ^ 0.01) ve babaların son test bilgi puanları arasında (t = 10.95, p ^ 0.01) eğitim verilen deney grubu lehine fark saptanmıştır. Deney grubu öğrencilere verilen planlı eğitimden sonra bilgileri en çok, ORS'nin hazırlanması, ishal sırasında verilecek sıvı miktarı ORS' yi bilme, ishalden korunma, ishal kesildikten sonra beslenme ve ishal durumunda beslenme konularında artmıştır. Bilgi transferi ile annelerin en çok ishal sırasında verilecek sıvı miktarı, ORS'nin hazırlanması konularında, babaların da ishal sırasında verilecek sıvı miktarı ve ishal den korunma konularında bilgileri artmıştır.- 138 Bağımsız değişkenlere göre bilgi kazanç puanları incelendiğinde, deney grubu öğrencilerde kardeşi olan öğrencilerde eğitimin daha etkili olduğu saptanmıştır. Diğer değişkenler bilgi transferini istatistiksel olarak etkilememiş, deney grubunda tüm değişkenlerde bilgi puan artışı olmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin korunması ve tedavisi basit olan hastalıklar hakkında eğitildiklerinde, hem kendi sağlığını koruyabileceğini, hem de edindiği bilgileri ebeveynle rine aktararak ailesinin ve çevresinin sağlığını koruyabileceği, böylece sağlık insan gücü yetersizliği olan bölgelerde sağlık eğitiminde bu problemin çözümü olacağı ortaya çıkmıştır.

- 139 - SUMMARY This research is performed in order to deter mine, whether a health course on diarhea that's given to 4 th class of primary school pupils would be transferred to their parents (by means of acquired knowledge transfere). This experimentally designed research has been validated in the region of Bornova county, in three distinct primary schools. Yavuz Selim İlkokulu, Zehra Hocahanım İlkokulu and Ömer Seyfettin İlkokulu, between the perionds of twenty second of February and twenty forth of April in the year 1993 (Addendum I). The research has been included 621 subjects of which 210 pupils, 210 mothers and 201 fathers. In formative knowledge and pre test questions were given in a questionarrie form to both subjects and control groups (Addendum, II, III, IV). According to the means of the applied pretest knowledge scores, there was no statistical significance between subjects and controls. In pretest it was determined that information levels of pupils on diarheal states has been lesser than their parents and for the whole group this level was inadequate. Pupils in expberimen to group were informed on diarheal states in a two step course (a week spared between the steps), weeks while the control group has not been informed. Amonth later a post test form was given to all subjects (Addendum IV). There was a statistical significance between the means of the post test scores of the informed students and contrals (t = 24.13, p C 0.01), means of the post test scores of the mothers of informed and unin formed pupils (t = 11.70, p ^0.01) and means of the post test scores of informed and unin formed pupils (t = 10.95, p ^ 0.01) were also significant (in favour of in formed group). After the course, students information level was increased on the subjects of now to propare oral rehidration fluids, how to prevent diarheal states, feeding during and after diarheal states. By means of information transfere method mothers acquired knowledge on the amount of fluid that would be given during diarhea and how to prepare oral140 - rehidration fluids and fathers acquired knowledge on the amount of fluid that would be given during diarhea and how to prevent diarheal states. When the acquired knowledge scores were examined referring to indipendent varriables, it was found that the course was more effective on students who had siblins other variables have not affected the transfer of information and in study group there was onincrease of the information scores fortho whole variables. Result of this research indicate that when the pupils of the 4 th class of primary schools were informed on easily managable and preven table diseases they would not only prevent the irown health but they could also transfer this acquired knowledge to their parents and would prevent the health of their families and environments and so they will help to solve the health education problems in territwen where human factor is hot adequate.