Hastaneye ameliyat olmak üzere gelen 7-14 yaş grubu çocukların korkuları ve hemşirelik uygulamaları

Abstract

ÖZET Bu araştırma, ameliyat olmak üzere hastaneye ge len çocukların tıbbi işlemlere ilişkin korkuları ile bun ları etkileyen etmenleri incelemek ve hemşirelik uygula malarının etkinliğini araştırmak amacı ile yapılmıştır. Araştırma Ege Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı'na 1991 Ekim ayından 1992 Aralık ayına kadar elektif ameliyat olmak üzere gün alıp gelen mental retarde ve psikolojik sorun ları bulunmayan 7-14 yaş grubu 50 deney-kontrol grubu ço cukla, norm oluşturmak amacı ile 7-12 yaş grubu 50 sağ lıklı okul çocuğunun oluşturduğu 100 ö'rneklem üzerinde yapılmıştır. Elektif ameliyat olmak üzere gelen deney-kontrol grubu çocukların bazısı outpatient bazısı inpatient olgu lardan ibarettir. Sağlıklı okul çocukları îzmir ili sı nırları içerisinde Bayramyeri semtinde bulunan Halitbey İlkokulu» nda okuyan öğrencilerden oluşmuştur. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak; deney- kontrol grubu çocuk ve ailesiyle ön görüşme ile tıbbi iş lem korku ölçeği (CMPS) uygulanmıştır. Okul çocuklarına tıbbi işlem korku ölçeği uygulan-155 mıştır. Deney ve kontrol grubu çocuk ve ailesiyle ameli yat sabahı ve ameliyat sonrası kontrole geldiğinde olmak üzere 2 defa görüşme yapılmıştır. Deney grubu çocuklara ameliyat sabahı ameliyatla ilgili 15 dakikalık ön bilgi verilmiş daha sonra tıbbi işlem korku ölçeği uygulanmış tır. Kontrol grubu çocuklara ameliyat sabahı herhangi bir açıklama yapılmamış, sadece tıbbi işlem korku ölçeği uygulanmış tır. Deney-kontrol grubu çocukların annelerine çocukla rının tıbbi işlemlere ilişkin korkularıyla ilgili sorula rı içeren (17 itemlik) tıbbi işlemlerle ilgili aile anke ti uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, yüzdelik, t testi ve varyans analizleri ile tıbbi işlem korku ölçeğine ilişkin güvenirlilik analizleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Ameliyattan önce ameliyatı ile ilgili ön bilgi alan deney grubu çocukların ameliyattan sonra korku puan ortalamalarında düşme görülmüş, kontrol grubunda düşme görülmemiştir. Deney-kontrol grubu çocukların annelerinin, çocuk larının tıbbi işlemlere ilişkin korkularını bildiği sap tanmıştır. Anne baba yaşının, çocuğun daha önce hastaneye yatıp yatmamasmın, ailede kaçıncı çocuk 'olma durumunun, ameliyata girerken davranış özelliklerinin, tıbbi işlem korku ölçeğini (CMPS) cevaplarken kullandığı kalemin renk156 özelliğinin, uygulanan ameliyatın türünün, çocuğun kor- kusundaki etkileri incelenmiştir. Ayrıca okul çocukları nın tıbbi işlemlere ilişkin korku puan ortalamalarına etki eden etmenler incelenmiştir. Deney-kontrol grubu çocukların korku puan ortala- malarıyla okul çocuklarının korku puan ortalamalarında belirgin farklılık olduğu saptanmıştır. Araştırmanın sonucunda ameliyat olacak olan çocuk la ailesinin beraberce ele alınıp ön eğitim verilmesi, çocukların bilişsel gelişim düzeylerine uygun eğitim ve rilmesi, bu konu ile ilgili hemşire ve sağlık personeli ne hizmet-içi ve sürekli eğitim verilmesi ile, tıbbi iş lem korku ölçeğinin daha geniş ve farklı yaş-hastalık gruplarına uygulanıp güvenirlilik geçerlilik analizleri yapılması önerilmiştir.

SUMMARY In this study, children were admitted to the hospital for a surgical intervention were interviewed for their fears, related to the operation. Also the factors affecting them and effects of nursing interventions were evaluated. This study was held in Ege University Hospital Department of Pediatric Surgery between November 1991 -December 1992. The patients selected among the children who were admitted for an elective operation, they were ranged in age from 7-14 years, and had no psychological problems and mental retardation. Total numbers of the cases were 100; 50 in study and control groups, and 50 age matching healthy school children for establishing a norm. In the study and control groups, there were both outpatient and inpatient cases. School children were chosen from Halitbey Primary School, Bayramyeri, Izmir. Data were collected by interviews with children and their parents, and (CMFS) was used for quantitative evaluation in study and control groups. To the school children, only CMFS applied. In study and control groups, two interviews were made with children and parents; first in the morning of operation day, and second during the first outpatients visit after operation. In the study group before the surgical intervention, patients had a 1 5 minute's session about operation and than CMFS was applied. In the control group, no information on operation was given, only CMFS was applied. The parents were given a 17 item questionnaire - Child Medical Fear Scale for Parents - for their children's fears about medical experiences Data was evaluated with percentage, t test and analysis of variance; and reliability tests for CMFS. The results of the study suggested that; the mean CMFS scores of the158 preoperatives informed study group declined after the operation, but in control group the mean scores remained unchanged. Parents knew the fears of their children about medical experiences. Effects of the age of parents, former admittances to the hospital, order of the birth of the child, behavior patterns before operation, color of the pen used for answering the CMFS, kind of operation were also investigated. Additionally, factors influencing the CMFS of school children were evaluated. It was found that the mean CMFS scores of the study and the control groups were significantly differed from that of school children. As a result it is suggested that, the patients and their parents should be considered as a whole and must be given preoperative education. This education should be based on the children's cognitive level. Health professionals related with this subject should be given continuing education. Besides, CMFS should be tested on a larger population with different age- disease groups for reliability and validity.